Chiến tranh đã đi qua gần nửa thế kỷ, nhưng nỗi đau chất độc da cam (CĐDC) vẫn còn hiện hữu trong cuộc sống hằng ngày của hơn hàng ngàn nạn nhân chất độc da cam; trong đó, hàng trăm nghìn người từng tham gia hoạt động kháng chiến bị phơi nhiễm chất độc hóa học; khoảng 75.000 nạn nhân thuộc thế hệ thứ 2; khoảng 35.000 nạn nhân thuộc thế hệ thứ 3 và đã có những nạn nhân thuộc thế hệ thứ 4. Có 70% số gia đình nạn nhân chất độc da cam thuộc hộ đói nghèo; 90% số nạn nhân chất độc da cam không có chuyên môn, nghề nghiệp.
Là một trong những địa bàn trọng điểm trong chiến tranh chống Mỹ, huyện Long Thành từng chịu ảnh hưởng trực tiếp của chất độc hóa học dioxin do Mỹ rải xuống Miền Đông Nam Bộ. Trước năm 1975, huyện có căn cứ Tỉnh ủy Biên Hòa và nhiều đơn vị bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương; du kích hoạt động. Sau năm 1975 đến nay, có nhiều cán bộ chiến sỹ quân đội tham gia kháng chiến về cư trú trên địa bàn huyện, vì vậy có rất nhiều đối tượng trực tiếp tham gia kháng chiến và dân thường bị phơi nhiễm chất độc hóa học, để lại di chứng dị dạng, dị tật đến thế hệ thứ hai, thứ ba. Qua khảo sát toàn địa bàn huyện trong năm 2025 có 521 cán bộ kháng chiến, con, cháu người kháng chiến và người dân thường bị nhiễm chất độc hoá học dioxin, hiện có không ít nạn nhân sống như người thực vật phải có người thân chăm sóc hàng ngày, cứ mỗi năm có từ 5 - 10 nạn nhân qua đời, họ là những đối tượng rất cần sự giúp đỡ hỗ trợ của cộng đồng và toàn xã hội. Do đó, để tăng cường công tác khắc phục hậu quả chất độc hóa học do Mỹ sử dụng trong chiến tranh ở Việt Nam, giúp nạn nhân chất độc da cam từng bước cải thiện đời sống vật chất và tinh thần. Những năm qua triển khai thực hiện Chỉ thị số 43-CT/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giải quyết hậu quả chất độc hóa học do Mỹ sử dụng trong chiến tranh Việt Nam Hội nạn nhân chất độc da cam/dioxin huyện Long Thành đã triển khai nhiều giải pháp thiết thực nhằm góp phần xoa dịu nỗi đau mà các nạn nhân chất độc da cam (CĐDC) đang phải gánh chịu.
Kết quả sau 10 năm thực hiện Chỉ thị số 43-CT/TW, huyện đã hoàn thành việc lập hồ sơ giải quyết chế độ chính sách cho những người bị nhiễm chất độc hóa học có đủ các điều kiện quy định của Nhà nước, hồ sơ cán bộ kháng chiến tồn đọng còn không nhiều, việc chăm sóc giúp đỡ nạn nhân đạt hiệu quả năm sau cao hơn năm trước, với nhiều nội dung phong phú sát thực và có hiệu quả đến với nạn nhân da cam, bước đầu đã xây dựng phát triển hệ thống tổ chức của Hội từ huyện đến cơ sở làm chỗ dựa của nạn nhân và gia đình nạn nhân, đồng thời từng bước đi vào thực hiện nhiệm vụ chăm lo, bảo vệ quyền lợi chính đáng cho nạn nhân chất độc da cam; Công tác chăm lo giúp đỡ nạn nhân được cụ thể hóa thành nhiều chương trình, nội dung phù hợp từng đối tượng cụ thể, thiết thực, khách quan, công khai minh bạch. Thông qua công tác hoạt động của Hội và công tác tuyên truyền đã góp phần thu hút đông đảo sự quan tâm của các cơ quan, đoàn thể, đơn vị kinh tế, trường học, các tổ chức tôn giáo - xã hội và nhân dân trong huyện đã ủng hộ giúp đỡ nạn nhân chất độc da cam/dioxin huyện long Thành.Thực hiện công văn của Huyện ủy, UBND huyện, Hội nạn nhân chất độc da cam huyện Long Thành cụ thể hóa thành Kế hoạch số 11/KH/HDC phối hợp cùng các cơ quan, ban ngành có liên quan tổ chức thực hiện, phối hợp với Đảng ủy, UBND các xã, thị trấn tuyên truyền cho nhân dân về thảm họa da cam ở Việt Nam, đồng thời hướng dẫn chăm sóc giúp đỡ người bị nhiễm chất độc hóa học. Trong 10 năm qua, đã tổ chức tuyên truyền miệng được 34 cuộc; tuyên truyền tại về ngày thảm họa da cam(10/8/1961) cho trên 5 ngàn thầy, cô giáo và các em học sinh tại các trường THPT và đã ủng hộ với số tiền gần 37 triệu đồng; phát động toàn thể cán bộ hội viên đóng góp để mua tủ lạnh tặng cho 3 nạn nhân có hoàn cảnh khó khăn ở xã Bàu Cạn, An Phước và xã Long Đức với số tiền trên 14 triệu đồng, vận động trợ cấp thường xuyên cho 25 nạn nhân có hoàn cảnh khó khăn từ năm 2022-2024, với số tiền gần 352 triệu đồng; vận động hỗ trợ cho 01 em học sinh khuyết tật ngụ tại xã Lộc An một máy tính xách tay để học tập, trị giá 14 triệu đồng.
Qua 10 năm thực hiện Chỉ thị số 43-CT/TW ngày 14/5/2015 của Ban Bí thư Trung ương Đảng và Thông tri số 33-TT/TU ngày 21/7/2015 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, các cấp ủy Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các ban, ngành, đoàn thể trong huyện Long Thành đã thường xuyên quan tâm, chăm lo thực hiện tốt các chế độ chính sách của Đảng, Nhà nước đối với nạn nhân chất độc da cam/dioxin. Bên cạnh đó, sự phối hợp của các ban, ngành liên quan trong tổ chức thực hiện các chương trình, kế hoạch về việc giải quyết hậu quả chất độc da cam do Mỹ sử dụng trong chiến tranh ở huyện Long Thành và công tác chăm sóc, giúp đỡ nạn nhân chất độc da cam/dioxin kịp thời, đúng đối tượng, giúp cho họ vơi đi những mất mát, đau khổ, hòa nhập với xã hội. Hàng năm tổ chức kiểm tra kết quả thực hiện Chỉ thị số 43-CT/TW tại các cơ sở, đồng thời hướng dẫn người bị nhiễm chất độc hóa học dioxin làm hồ sơ hưởng chế độ chính sách ưu đãi, được 242 nạn nhân, thực hiện tốt công tác chăm sóc giúp đỡ nạn nhân da cam có đời sống khó khăn ổn định cuộc sống, hòa nhập cùng cộng đồng sống vui, sống khỏe.
Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin huyện trao tặng 7 sổ tiết kiệm cho các nạn nạn nhân da cam
Hội chữ thập đỏ huyện, Thiền Tự Phước Quang xã Phước Thái cùng với Hội nạn nhân chất độc da cam và các nhà tài trợ trao quà cho nạn nhân da cam
Đối với những người kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học và con đẻ của họ, mỗi năm huyện đều có tổ chức giám định sức khỏe để đủ các điều kiện hưởng chế độ chính sách ưu đãi của Đảng, Nhà nước; giải quyết kịp thời đơn thư kiến nghị của công dân có liên quan đến thực hiện chế độ chính sách đối với nạn nhân chất độc da cam; tích cực giải quyết hồ sơ tồn đọng. Đồng thời, có chính sách hỗ trợ nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nạn nhân chất độc da cam, quan tâm xây dựng nhà tình nghĩa, hỗ trợ vốn sản xuất, thăm và tặng quà nhân ngày lễ, tết cổ truyền dân tộc, tạo điều kiện cho nạn nhân tiếp cận các nguồn vốn ưu đãi, thực hiện các chương trình giảm nghèo bền vững.
Cùng với đó Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị-xã hội huyện đã phối hợp với các cơ quan, ban, ngành tuyên truyền, giáo dục phối hợp hoạt động thi đua, phong trào “Hành động vì nạn nhân chất độc da cam”; tuyên truyền sâu rộng các tầng lớp nhân dân về thảm họa da cam hậu quả do Mỹ sử dụng trong chiến tranh ở Việt Nam, qua đó vận động giúp đỡ nạn nhân da cam và ủng hộ cuộc đấu tranh đòi công lý cho nạn nhân chất độc da cam, tuyên truyền vận động tầng lớp nhân dân tham gia chăm sóc giúp đỡ nạn nhân chất độc da cam, tư vấn cho người bị nhiễm chất độc hóa học hướng dẫn tạo điều kiện làm hồ sơ giải quyết hưởng chế độ chính sách của Nhà nước. Đồng thời có chính sách hỗ trợ nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nạn nhân da cam như: quan tâm xây dựng nhà tình nghĩa, hỗ trợ vốn sản xuất, thăm và tặng quà nhân ngày lễ, tết cổ truyền dân tộc, tạo điều kiện cho nạn nhân tiếp cận quan tâm giúp đỡ nạn nhân chất độc da cam có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn.
Song song đó, những năm qua huyện Long Thành cũng tích cực phối hợp cùng các mạnh thường quân hỗ trợ chăm sóc giúp đỡ nạn nhân chất độc da cam với tổng số tiền trên 5 tỷ đồng, từ nguồn kinh phí trên tổ chức tặng quà tết, cấp học bổng, trợ cấp thường xuyên, xây và sửa chữa nhà ở nạn nhân, tặng quà nạn nhân da cam nhân các ngày lễ, tết, hỗ trợ vốn vay không lãi suất, tổ chức đưa nạn nhân tham quan khu di tích lịch sử trong nước với số tiền 3,4 tỷ đồng.
Đồng thời, huyện Hội thường xuyên quan tâm giúp đỡ nạn nhân chất dộc da cam có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn lao động sản xuất vươn lên trong cuộc sống, kết quả đã có nhiều gia đình nạn nhân làm kinh tế giỏi, vượt qua khó khăn có đời sống ổn định, điển hình như: anh Phạm Công Đăng ở xã Bình Sơn là nạn nhân dân thường, bị liệt 2 chân đi bằng đi bằng đôi nạn gỗ, năm 2012 anh được Tỉnh Hội xây 1 căn nhà tình thương từ đó gia đình an cư lập nghiệp, tự vươn lên, anh nhận làm gia công đóng bàn thờ ông Địa, sửa điện gia công, bán vé số và chăn nuôi gia súc, gia cầm để tăng thêm nguồn thu nhập cho gia đình chăm lo 3 con ăn học. Đến nay gia đình anh đã mua được 2 mảnh đất, đời sống gia đình hiện nay ổn định; Hay như gia đình anh Đỗ Văn Dũng là nạn nhân kháng chiến cư trú xã Long Phước.
Trong 10 năm qua Huyện hội đã vận động tập thể và cá nhân thường xuyên ủng hộ giúp đỡ nạn nhân chất độc da cam/dioxin trong huyện, qua công tác vận động giúp đỡ nạn nhân đã được nhiều tập thể và cá nhân tiêu biểu trong và ngoài huyện luôn đồng hành “Vì nạn nhân chất độc da cam” đã nhiệt tình ủng hộ giúp đỡ nạn nhân bằng tiền và hiện vật như: Thiền Tự Phước Quang, Nhà máy Super phốt phát, Thiền viện Linh Chiếu, Trung tâm Y tế huyện, Trường Cao đẳng công nghệ cao Đồng Nai Khu vực Long Thành – Nhơn Trạch, Trường Sỹ quan Lục quân II, bệnh viên Đa khoa Ái Nghĩa Long Thành …
Để tiếp tục chung tay xoa dịu nỗi đau với những số phận bất hạnh, những số phận đã và đang phải chịu dày vò vì chất độc da cam do chiến tranh để lại. Thời gian tới, huyện Long Thành tiếp tục cụ thể hóa các quan điểm, chủ trương của Đảng về giải quyết hậu quả chất độc hóa học do Mỹ sử dụng trong chiến tranh Việt Nam, kịp thời triển khai thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật về chính sách chế độ đối với người tham gia kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học và con, cháu của họ; Thực hiện hai nhiệm vụ chăm sóc, giúp đỡ nạn nhân chất độc da cam và đấu tranh đòi công lý cho nạn nhân đó là những nhiệm vụ “vừa lâu dài, vừa quan trọng, vừa cấp bách”. Trong đó bảo đảm thực hiện chế độ, chính sách đối với những người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học và con, cháu họ, kết hợp nâng cao hiệu quả chăm sóc, giúp đỡ nạn nhân; Vận động các nguồn lực trong xã hội chung tay giúp đỡ nạn nhân chất độc da cam có thêm điều kiện để vươn lên trong cuộc sống.
Đồng thời, nâng cao chất lượng các chương trình chăm lo giúp đỡ nạn nhân cụ thể chương trình giúp vốn sản xuất, kinh doanh, xây mới và sửa chữa nhà ở nạn nhân, cấp học bổng “Tiếp sức đến trường”; Tổ chức thăm và tặng quà nạn nhân trong các ngày lễ, ngày tết cổ truyền của dân tộc, tổ chức nạn nhân đi tham quan khu di tích lịch sử; Tiến hành khảo sát thống kê người bị nhiễm chất độc hóa học (người kháng chiến, con của người tham gia kháng chiến và dân thường) số đã hưởng trợ cấp, số còn tồn đọng chưa được giải quyết chính sách; Tăng cường kiểm tra, giám sát, tập trung giải quyết việc thực hiện chính sách đối với nạn nhân chất độc da cam, không để xảy ra tiêu cực.
Có thể khẳng định hậu quả chất độc hóa học trong chiến tranh ở Việt Nam còn hết sức nặng nề, lâu dài, do đó công tác khắc phục hậu quả của chất độc da cam/đi-ô-xin đối với con người và môi trường ở Việt Nam nói chung và huyện Long Thành nói riêng rất cần sự quan tâm của các ngành, các cấp, các địa phương và toàn xã hội để ủng hộ, giúp đỡ các nạn nhân da cam vơi bớt khó khăn, từng bước hòa nhập cộng đồng, ổn định cuộc sống.
Thanh Thảo