Trong thời gian vừa qua công tác dân vận chính quyền ngày càng đi vào chiều sâu và hiệu quả. Trong đó các cấp chính quyền tập trung đẩy mạnh phong trào thi đua "Dân vận khéo" các nội dung luôn chú trọng đến việc xây dựng và cụ thể hóa các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước phù hợp điều kiện phát triển kinh - tế xã hội của địa phương. Có nhiều mô hình tiêu biểu trên các lĩnh vực như mô hình “Tuyến đường Sáng-xanh-sạch-đẹp”, "Ngôi nhà Trí tuệ", tiếp nhận và trả kết quả vào ngày thứ 6 tại nhà, tiếp sức đến trường cho học sinh có hoàn cảnh khó khăn…trong đó mô hình “Ngôi nhà trí tuệ” là một trong những điển hình. Xuất phát từ thực tiễn thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, tiêu chí văn hóa là một tiêu chí quan trọng. Trong quá trình thực hiện, nhiều thiết chế văn hóa được xây dựng, nhiều câu lạc bộ, đội, nhóm sinh hoạt văn hóa - văn nghệ, thể dục - thể thao được thành lập và tổ chức hoạt động, góp phần giữ gìn “hồn quê Việt” cũng như phát huy bản sắc văn hóa nông thôn. Đến nay, toàn huyện đã xây dựng được 11/11 Trung tâm văn hóa thể thao - học tập cộng đồng cấp xã, 47/51 Nhà văn hóa ấp, các thiết chế này đã được trang bị khá đầy đủ, hiệu quả về cơ sở vật chất, trang thiết bị, dụng cụ thể thao ngoài trời và thường xuyên tổ chức các hoạt động văn hóa - văn nghệ, thể dục - thể thao phục vụ người dân.
Tuy nhiên, tại các thiết chế văn hóa, đôi lúc, đôi nơi chưa tổ chức đa dạng, hiệu quả một số hoạt động chưa có chiều sâu và vẫn còn mang tính tự phát. Do đó, để góp phần thực hiện đạt chuẩn tiêu chí 6 về văn hóa và đảm bảo tính bền vững, đồng thời phát triển văn hóa đọc, nâng cao đời sống tinh thần cho người dân, đồng thời phát huy tối đa công năng của các thiết chế văn hóa, UBND huyện Vĩnh Cửu lựa chọn xây dựng và triển khai thực hiện mô hình dân vận khéo “Ngôi nhà Trí tuệ” tại các thiết chế văn hóa ấp, khu phố trên địa bàn huyện, tạo ra không gian học tập suốt đời, mọi người tới đây để học những kiến thức cần thiết cho cuộc sống, từ các kiến thức khoa học tự nhiên tới khoa học xã hội, từ xây dựng nền tảng văn hóa tới định hướng nghề nghiệp, từ cách sử dụng tiếng Việt tới các ngoại ngữ,… Mục tiêu nhất quán của các "Ngôi nhà Trí tuệ" là thúc đẩy việc chia sẻ tri thức, kinh nghiệm, sự hiểu biết và lan tỏa lòng nhân ái một cách sâu rộng trong cộng đồng.
Để triển khai thực hiện mô hình và định hướng các hoạt động tại "Ngôi nhà Trí tuệ", UBND huyện đã thành lập Ban điều hành “Ngôi nhà Trí tuệ” huyện do đồng chí Phó Chủ tịch UBND huyện phụ trách văn xã làm Trưởng ban; định kỳ ban hành kế hoạch, hướng dẫn, hỗ trợ UBND các xã, thị trấn về nội dung, quy trình, cách thức triển khai thực hiện, đánh giá kết quả, kịp thời tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc.
Mô hình “Ngôi nhà Trí tuệ” được triển khai từ tháng 7 năm 2022, sau hơn 02 tháng chuẩn bị, ngày 19/8/2022, Ngôi nhà Trí tuệ xã Tân Bình là ngôi nhà đầu tiên của huyện được ra mắt và đi vào hoạt động. Từ đó đến nay, huyện đã có 16 Ngôi nhà Trí tuệ tại 12 xã, thị trấn được thành lập và đi vào hoạt động tại các thiết chế văn hóa trên địa bàn huyện.
Đồng chí Nguyễn Hồng Lĩnh-Bí thư Tỉnh ủy (Thứ 2 từ trái qua) thị sát mô hình Ngôi nhà Trí tuệ tại xã Tân Bình
Trong quá trình triển khai, hệ thống "Ngôi nhà Trí tuệ" trên địa bàn huyện đã vận động xã hội hóa được hơn 23.500 đầu sách; 300 kệ sách; 150 bộ bàn ghế; 10 máy tính; 09 Tivi Samsung 50 inch; 05 bộ dụng cụ dạy học trực tuyến;12 bàn bóng bàn; 03 máy chiếu; 20 bàn cờ tướng; 05 sân cầu lông; 60 bộ dụng cụ thể dục thể thao, ước tính tổng trị giá khoảng 993 triệu đồng.
Tại các "Ngôi nhà Trí tuệ" đã thành lập hơn 100 câu lạc bộ điển hình như: Câu lạc bộ Đọc sách, Tiếng anh, Bóng đá, Võ Vovinam, Đua xe đạp, Cờ tướng; Võ Taekwondo; Bóng chuyền; Yoga, thể dục dưỡng sinh, cầu lông, dân vũ, các trò chơi dân gian đã góp phần đa dạng hóa các hoạt động sinh hoạt văn hóa - văn nghệ, thể dục - thể thao, nâng cao đời sống tinh thần của người dân. Trung bình mỗi "Ngôi nhà Trí tuệ" thu hút hơn 100 người/ngày đến sinh hoạt, tập trung đông nhất là dịp cuối tuần và các buổi tối. Đặc biệt, đến nay các "Ngôi nhà Trí tuệ" trên địa bàn huyện đã tiếp và giao lưu 06 đoàn người nước ngoài (Mỹ, Anh, Philipins,…) để chia sẻ kinh nghiệm trong việc xây dựng và tổ chức hoạt động tại các "Ngôi nhà Trí tuệ" và giao lưu phát triển kỹ năng tiếng Anh cho các CLB tiếng Anh.
Qua quá trình xây dựng và triển khai mô hình “Ngôi nhà Trí tuệ”, các hoạt động của các câu lạc bộ, tổ, đội, nhóm văn hóa - văn nghệ, thể dục - thể thao ngày càng đi vào nề nếp và hoạt động hiệu quả hơn, góp phần tích cực trong việc phát huy tối đa công năng thiết chế văn hóa thể thao cơ sở, không ngừng nâng cao chất lượng hoạt động thông tin tuyên truyền, các hoạt động văn hóa - văn nghệ, thể dục - thể thao, vui chơi giải trí, học tập cộng đồng trên địa bàn dân cư, đáp ứng nhu cầu sáng tạo, hưởng thụ văn hóa, thể thao, vui chơi giải trí, học tập cho các tầng lớp Nhân dân. Từ đó, tạo sự lan tỏa tích cực và có hiệu quả trong việc triển khai thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” gắn với cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” trên địa bàn huyện. Tỷ lệ người dân tham gia vào các hoạt động văn hóa - văn nghệ, thể dục - thể thao tăng lên đáng kể. Cụ thể: Tỷ lệ người dân tham gia sinh hoạt văn hóa - văn nghệ đạt 54,8% (tăng 6,5%); Tỷ lệ số người tập luyện thể dục thể thao thường xuyên đạt 53,89% (tăng 3% so với trước khi triển khai mô hình); Văn hóa đọc trong người dân được nâng cao, tỷ lệ người dân đến các NNTT tham gia đọc sách ngày càng nhiều. Tại Phú Lý, một xã vùng xa của huyện, nơi có 539 đồng bào dân tộc Chơ ro sinh sống, đồng bào dân tộc cũng thường xuyên đến "Ngôi nhà Trí tuệ" để đọc sách, sinh hoạt câu lạc bộ dân vũ, thể dục, thể thao sau những giờ làm việc căng thẳng và các ngày cuối tuần.
Từ hiệu quả của mô hình, năm 2023, UBND huyện tiếp tục xây dựng kế hoạch và nhân rộng mô hình này tại các trường học trên địa bàn với mục tiêu góp phần phát triển văn hóa đọc trong các em học sinh từ cấp tiểu học đến THPT. Đến nay, huyện đã có 30 "Ngôi nhà Trí tuệ" tại các trường học, thông qua đó đã góp phần nâng cao nhận thức xã hội về vị trí, vai trò và tầm quan trọng của sách đối với việc nâng cao kiến thức, kỹ năng, phát triển tư duy, giáo dục và rèn luyện nhân cách con người; qua đó phát triển phong trào đọc sách, văn hóa đọc trong cộng đồng, tạo dựng môi trường đọc thuận lợi; hình thành thói quen đọc sách trong gia đình, xã hội, quan trọng nhất là ngay từ trên ghế nhà trường các em học sinh đã được hình thành tốt thói quen, kỹ năng với sách. Để triển khai và nhân rộng mô hình này trong các nhà trường, Lãnh đạo UBND huyện đã tiếp tục vận động, kêu gọi hỗ trợ sách, bình quân mỗi mô hình các đơn vị, doanh nghiệp trong và ngoài huyện tặng trên 20.000 đầu sách các loại, giúp nguồn sách của các trường đầy đủ hơn, tạo điều kiện cho giáo viên và học sinh tiếp cận được nhiều quyển sách mới, hay, thiết thực; qua đó, thu hút trên 100 lượt học sinh/ngày đến đọc sách và tham gia các hoạt động tại đây.
Ra mắt Ngôi nhà Trí tuệ tại trường THCS-THPT Huỳnh Văn Nghệ
Trong quá trình thực hiện mô hình UBND huyện nhận được sự quan tâm hỗ trợ của Doanh nghiệp xã hội – Công ty TNHH Tủ sách Nhân ái. Trong thời gian tới để nhân rộng và phát huy hiệu quả mô hình UBND huyện sẽ tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị quan tâm, hỗ trợ hoạt động của Ban điều hành "Ngôi nhà Trí tuệ" tại các địa phương, trường học. Bên cạnh đó thường xuyên kết nối với Doanh nghiệp xã hội-Công ty TNHH Tủ sách nhân ái và vận động các mạnh thường quân để cập nhập các hoạt động mới của "Ngôi nhà Trí tuệ", vận động các đầu sách, thiết bị dạy và học cho các Ngôi nhà trí tuệ tại địa phương góp phần duy trì và phát huy hiệu quả của mô hình.
Trần Thị Hoa
