Hiện nay chuyển đổi số và chuyển đổi xanh là những yêu cầu bức thiết, khi nền kinh tế và xã hội đang đối mặt với nhiều thách thức về môi trường và sự phát triển bền vững. Chuyển đổi số giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình sản xuất, kinh doanh, giảm thiểu chi phí và tăng cường khả năng cạnh tranh. Chuyển đổi xanh tập trung vào việc giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường bằng cách sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo, áp dụng công nghệ sạch và phát triển các sản phẩm thân thiện với môi trường, giúp bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và giảm ô nhiễm. Sự kết hợp giữa chuyển đổi số và chuyển đổi xanh tạo ra một mô hình phát triển bền vững, cân bằng giữa tăng trưởng kinh tế, bảo vệ môi trường và nâng cao chất lượng cuộc sống. Mô hình phát triển kinh tế nông nghiệp của cơ sở Yến Lộc Rừng, tại ấp 6, xã Thanh Sơn, huyện miền núi Định Quán, là mô hình tiên phong trong chuyển đổi số, phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn.
Xuất phát từ ý tưởng Sống xanh- sống thuận với tự nhiên, năm 2013, chị Nguyễn Thị Yến chia tay với bục giảng, cùng gia đình “bỏ phố về rừng”, sống cuộc sống dân dã, vui với mảnh vườn, ruộng lúa, nương ngô và khởi nghiệp từ những sản vật thiên nhiên tại ấp 6, xã Thanh Sơn, huyện Định Quán. Nắm bắt xu hướng tiêu dùng xanh ngày càng được ưa chuộng, gia đình chị Yến chọn canh tác theo mô hình vườn rừng thuận tự nhiên và áp dụng những tiến bộ của KHKT để tạo ra nguồn nguyên liệu an toàn, sản phẩm chất lượng cao. Sau nhiều năm về “ vườn”, chị Yến luôn kiên định với lối canh tác gần gũi với thiên nhiên, hướng tới lối sống "xanh" và đặt hết tâm huyết để làm ra những sản phẩm có nguồn gốc từ thiên nhiên tốt cho sức khỏe người tiêu dùng. Năm 2022 chị Yến đã mạnh dạn tham gia cuộc thi “Tìm kiếm ý tưởng/dự án phụ nữ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh Đồng Nai” và dự án "Bột ngũ cốc Yến Lộc Rừng" của cơ sở kinh doanh Yến Lộc Rừng đã đạt Giải nhất Cuộc thi.
Sau thành công bước đầu "cơ sở Yến Lộc Rừng dần hoàn thiện sản phẩm và phát triển nhiều loại bột ngũ cốc phù hợp với nhiều phân khúc khách hàng và tiếp tục mạnh dạn phát triển thêm dòng sản phẩm mới như bột sương sâm, bột gừng, bột sả, bột nghệ… cung cấp cho thị trường. Trong đó chủ lực là sản phẩm Bột đậu ngũ hành, Bột sương sâm. Đây là 02 sản phẩm đã đạt OCOP 3 sao, của Yến Lộc Rừng được lưu hành rộng rãi trên thị trường và được khách hàng đón nhận bởi hiệu quả sử dụng của sản phẩm đối với việc góp phần bảo vệ, chăm sóc sức khỏe người tiêu dùng. Với mô hình kinh doanh vừa kết hợp truyền thống qua các kênh đại lý, Yến Lộc Rừng còn áp dụng công nghệ 4.0 tiếp thị trực tuyến qua các kênh online như tiktok, youtube, fanpage, facebook, shoppee….. Chị Nguyễn Thị Yến chia sẻ: “ Xuất phát từ chính lối sống của gia đình, chúng tôi đã chọn lối sống xanh, hướng tới tự cung, tự cấp khi mà quyết định bỏ phố về rừng. Thừ hai là với xu hướng của người tiêu dùng hiện nay, hướng tới những sản phẩm thật tự nhiên, tốt cho sức khỏe . Và Yến Lộc Rừng đã nhận thấy rằng nguồn tài nguyên bản địa tại xã Thanh Sơn rất dồi dào, phần lớn do chị em phụ nữ đồng bào Dao và Tày canh tác. Để tăng thu nhập cho các chị và nâng tầm sản phẩm Việt thì những sản phẩm an toàn, tốt cho sức khỏe được ra đời”.
Chị Nguyễn Thị Yến sản xuát theo hướng xanh
Năm 2024, chị Nguyễn Thị Yến tiếp tục tham gia cuộc thi "Phụ nữ khởi nghiệp sáng tạo và chuyển đổi xanh", với dự án "Nâng cao năng lực sản xuất và thúc đẩy thương mại hoá một số sản phẩm có lợi cho sức khoẻ có nguồn gốc từ thiên nhiên" . Với mục tiêu mở rộng thị trường tiêu thụ, đưa các sản phẩm tiếp cận nhiều người tiêu dùng hơn, cả trong nước và quốc tế. Và chị đã xuất sắc giành Giải Nhất cấp vùng miền Nam và giải khuyến khích Chung kết toàn quốc. Đây là sự ghi nhận xứng đáng cho những nỗ lực của chị Yến và Yến Lộc Rừng, trong việc xây dựng mô hình sản xuất nông nghiệp bền vững, thân thiện với môi trường, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ môi trường và nâng cao vị thế của phụ nữ.
Trên diện tích đất 3 ha của gia đình, Yến Lộc Rừng canh tác theo mô hình vườn rừng đa tầng tán, đa loài xen canh. Trong đó, tầng trên trồng các loại cây rừng như cây gõ, cây dầu, cây muồng đen, xà cừ, giữa những hàng cây rừng là trồng xen cây sương sâm. Tầng trung như cây cau, cam, na, bưởi, tầng thấp trồng các loại cây đậu, gừng, nghệ, sả… để tăng cường khả năng hấp thụ CO2 của đất và cây trồng. Áp dụng phương pháp canh tác không sử dụng phân, thuốc hóa học, dùng phân tự ủ trong chăn nuôi, dùng IMO,…để chăm sóc cây trồng, tạo nguồn nguyên liệu chất lượng, an toàn, bảo vệ đa dạng sinh học và các hệ sinh thái tự nhiên. Việc sử dụng tài nguyên thiên nhiên như nước, đất và năng lượng được thực hiện một cách hợp lý và hiệu quả, không gây hại cho môi trường. Tối ưu hóa chuỗi cung ứng để giảm thiểu lượng nhiên liệu tiêu thụ và phát thải khí CO2. Cụ thể như: Trong quá trình chế biến, đối với các loại nước ngâm đậu và nước rửa sương sâm được chứa vào phi và được dùng để tưới cây. Các loại đậu không đạt chất lượng được dùng để ủ phân dạng nước để tưới định kỳ cho cây trồng; sử dụng bao bì tái chế, bao bì giấy Kraft… Đồng thời, đầu tư xây dựng “Nhà sấy năng lượng mặt trời”, tiết kiệm chi phí điện năng, thân thiện với môi trường, giúp giảm thải lượng khí thải gây ô nhiễm. Và công nghệ sản xuất hiện đại, quy trình sơ, chế biến từng loại sản phẩm đạt các tiêu chuẩn ISO, HACCP… và hệ thống kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt từ khâu nguyên liệu đầu vào đến sản phẩm cuối cùng.
Chị Nguyễn Thị Yến đạt Giải Nhất cấp vùng miền Nam cuộc thi "Phụ nữ khởi nghiệp sáng tạo và chuyển đổi xanh"
Hiện tại Yến Lộc Rừng đã xây dựng mô hình liên kết để mở rộng vùng nguyên liệu đảm bảo chất lượng cao, cùng 15 hộ gia đình với diện tích trên 12 ha. Qua đó, góp phần xây dựng vùng nguyên liệu sạch, tạo việc làm trực tiếp cho 10 chị em tại xưởng sản xuất, 15 chị em tại các hộ liên kết, chưa kể các đại lý, cộng tác viên trên toàn quốc… Chị Nguyễn Thị Liên, ấp 6, xã Thanh Sơn cho biết: “Chị Yến là một tấm gương chị em phụ nữ chúng tôi học theo cách sản xuất. Tôi cảm thấy rằng việc áp dụng công nghệ hiện đại canh tác, không chỉ tăng năng suất mà còn bảo vệ môi trường. Bên cạnh đó việc xây dựng chuỗi cung ứng bền vững, giúp sản phẩm tiếp cận được với thị trường được dễ dàng hơn, từ đó nâng cao đươc thu nhập cho chị em phụ nữ. Bản thân tôi, tôi cũng đang sản xuất theo cái mô hình cơ giống như của chị Yến Lộc Rừng, ví dụ như: rượu bưởi, các loại mứt từ vỏ bưởi hoặc trà vỏ bưởi.. . Hiện giờ các sản phẩm của tôi cũng đang bán trên các trang mạng như Facebook, Zalo. Tiktok, Lazada…”
Cùng với việc tiên phong áp dụng mô hình "biến vườn thành rừng" vào sản xuất nông nghiệp, hai năm qua, Yến Lộc Rừng đã từng bước tiếp cận, sử dụng các nền tảng mạng xã hội và sàn thương mại điện tử để bán hàng trực tiếp cho người tiêu dùng, thông qua các kênh trực tuyến như Facebook, Panpage, Zalo, youtube hoặc các sàn như Shopee, Lazada. Cụ thể, chị Yến đã xây dựng được website (https://yenlocrung.com/), trang Fangage doanh nghiệp (Yến Lộc Rừng), youtube (Yến Lộc Rừng - https://www.youtube.com/@YenNguyen-bs1wq), zalo OA, Link bán hàng tại Mỹ: (https://www.eva30farm.com/product-page/pack-of-10-green-grass-jelly-powders) ... Đặc biệt đã đầu tư vào công nghệ truy xuất nguồn gốc (QR code) để khách hàng có thể kiểm tra được toàn bộ quy trình sản xuất. Điều này tăng độ tin cậy và tạo giá trị gia tăng cho sản phẩm. Chị Nguyễn Thị Yến chia sẻ thêm: “Trong hai năm đầu khởi nghiệp chúng tôi đã tham gia xúc tiến thương mại trong và ngoài nước do các sở, ban ngành tổ chức. Hiện nay chúng tôi đã có hơn 40 đại lý, trong và ngoài nước. Chúng tôi cũng đã quảng bá sản phẩm và phát triển thương hiệu qua các kênh như là youtube, Website, Facebook và zalo…. Và trong thời gian tới, chúng tôi cũng sẽ phát triển mạnh mẽ trong lĩnh vực thương mại điện, qua các kênh như Shopee, Lazada, Tiki. Và các sàn thương mai điện tử khác. Ngoài ra chúng tôi cũng phát triển qua các kênh như Amazon hay là Alibaba, để có thể đưa sản phẩm tiếp cận với nhiều người hơn nữa, không chỉ trong nước mà trên thị trường quốc tế”.
Các cấp hội phụ nữ Định Quán đồng hành, hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp
Đồng hành với chị em phụ nữ trong phong trào khởi nghiệp, chị Trần Phong Lan, chủ tịch Hội liên hiệp phụ nữ huyện Định Quán cho biết: “ Mô hình kinh doanh của Yến Lộc Rừng ở xã Thanh Sơn là cơ sở tiên phong trong phát triển kinh tế, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh ứng dụng CNTT trong sản xuất kinh doanh. Hội LHPN huyện Định Quán đã phối hợp với Hội LHPN tỉnh tổ chức tham qua, học tập mô hình phụ nữ khởi nghiệp tại cơ sở Yến Lộc Rừng. Bằng cách tuyên truyền hướng dẫn hội viên phụ nữ khởi nghiệp, bán hàng trên công nghệ số. Và triển khai một số kiến thức kinh doanh trên nền tảng số như xây dựng Fanpage, quảng cáo trực tuyến và livestream bán hàng trên nền tảng xã hội. Thông qua sự hỗ trợ của các cấp hội số, thì nhiều hội viên phụ nữ đã thực hiện có hiệu quả việc ứng dụng CNTT trên nền tảng số. Trong thời gian tới, thì hội phụ nữ sẽ tiếp tục chú trọng, đào tào bồi dưỡng, cho cán bộ hội, nhằm đáp ứng yêu cầu của thời kỳ cách mạng 4.0…”
Hội phụ nữ Định Quán tổ chức học tập, trao đổi kinh chị Nguyễn Thị Yến nghiêm mô hình khởi nghiệp tại nhà chị Nguyễn Thị Yến
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đang diễn ra mạnh mẽ, hội nhập ngày càng sâu rộng, công nghệ ngày càng phát triển, sự cạnh tranh càng trở nên gay gắt. Đòi hỏi các cơ sở sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp phải thay đổi tư duy, chuyển mình và hành động bằng các giải pháp thich ứng. Mô hình phát triển kinh tế nông nghiệp ứng dụng chuyển đổi số, chuyển đổi xanh của cơ sở Yến Lộc Rừng, tại xã vùng sâu Thanh Sơn của huyện Định Quán là một trong những mô hình tiên phong. Góp phần tạo sự chuyển biến tích cực về mặt nhận thức và hành động của người dân, doanh nghiệp trên địa bàn huyện về phát triển kinh tế xanh, kinh tế số dựa trên cách mạng công nghiệp 4.0 gắn với chuyển đổi số và kinh tế thị trường hiện đại.
Tuyết Mai
