Luật Căn cước được Quốc hội (khóa XV) thông qua tại Kỳ họp thứ 6, có hiệu lực từ ngày 01/7/2024. Theo đó có một số điểm mới người dân cần biết:
1. Chính thức đổi tên Căn cước công dân (CCCD) sang thẻ Căn cước và bỏ thông tin quê quán, vân tay trên thẻ Căn cước. (Điều 3)
2. Người dân không phải phải đổi thẻ CCCD sang thẻ Căn cước
Theo quy định tại Điều 46 Luật Căn cước: Thẻ CCCD đã được cấp trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành có giá trị sử dụng đến hết thời hạn được in trên thẻ, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều này. Khi công dân khi có nhu cầu thì được cấp đổi sang thẻ căn cước.
3. Sẽ khai tử Chứng minh nhân dân từ 01/01/2025 (Điều 46)
Theo quy định tại khoản 2, khoản 3 Điều 46 Luật Căn cước:
- Chứng minh nhân dân còn hạn sử dụng đến sau ngày 31 tháng 12 năm 2024 thì có giá trị sử dụng đến hết ngày 31 tháng 12 năm 2024.
- Thẻ CCCD, chứng minh nhân dân hết hạn sử dụng từ ngày 15 tháng 01 năm 2024 đến trước ngày 30 tháng 6 năm 2024 thì tiếp tục có giá trị sử dụng đến hết ngày 30 tháng 6 năm 2024.
Như vậy, sẽ khai tử Chứng minh nhân dân từ 01/01/2025
4. Bỏ thông tin quê quán và vân tay trên thẻ căn cước (Điều 18).
Thẻ căn cước mới đã bỏ thông tin quê quán, nơi thường trú, vân tay, đặc điểm nhận dạng, thay vào bằng thông tin nơi đăng ký khai sinh và nơi cư trú.
Theo đó, thông tin được in trên thẻ căn cước bao gồm: (1) Hình Quốc huy nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; (2) Dòng chữ “CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM, Độc lập - Tự do - Hạnh phúc”; (3) Dòng chữ “CĂN CƯỚC”; (4) Ảnh khuôn mặt; (5) Số định danh cá nhân; (6) Họ, chữ đệm và tên khai sinh; (7) Ngày, tháng, năm sinh; (8) Giới tính; (9) Nơi đăng ký khai sinh; (10) Quốc tịch; (11) Nơi cư trú; (12) Ngày, tháng, năm cấp thẻ; (13) ngày, tháng, năm hết hạn sử dụng; (14) Nơi cấp: Bộ Công an.
5. Mở rộng đối tượng được cấp thẻ căn cước (Điều 19)
Công dân Việt Nam dưới 14 tuổi cấp thẻ căn cước theo nhu cầu.
Mặt trước của thẻ căn cước cấp cho công dân từ 6 tuổi trở lên - ảnh Bộ Công an
6. Cấp Thẻ Căn cước cho người dưới 06 tuổi (Điều 23)
Người đại diện hợp pháp thực hiện thủ tục cấp thẻ căn cước cho người dưới 06 tuổi thông qua cổng dịch vụ công hoặc ứng dụng định danh quốc gia. Trường hợp người dưới 06 tuổi chưa đăng ký khai sinh thì người đại diện hợp pháp thực hiện thủ tục cấp thẻ căn cước thông qua các thủ tục liên thông với đăng ký khai sinh trên cổng dịch vụ công, ứng dụng định danh quốc gia hoặc trực tiếp tại cơ quan quản lý căn cước. Cơ quan quản lý căn cước không thu nhận thông tin nhân dạng và thông tin sinh trắc học đối với người dưới 06 tuổi.
7. Bổ sung Giấy chứng nhận căn cước cho người gốc Việt Nam chưa xác định được quốc tịch (Điều 3 và Điều 30)
- Theo quy định tại khoản 12 Điều 3 Luật Căn cước: Giấy chứng nhận căn cước là giấy tờ tùy thân chứa đựng thông tin về căn cước của người gốc Việt Nam chưa xác định được quốc tịch, do cơ quan quản lý căn cước cấp theo quy định của Luật này.
- Theo quy định của Điều 30 Luật Căn cước: Giấy chứng nhận căn cước được cấp cho người gốc Việt Nam chưa xác định được quốc tịch mà đang sinh sống liên tục từ 06 tháng trở lên tại đơn vị hành chính cấp xã hoặc đơn vị hành chính cấp huyện nơi không tổ chức đơn vị hành chính cấp xã.
Nơi làm thủ tục cấp, cấp đổi, cấp lại giấy chứng nhận căn cước: Cơ quan quản lý căn cước của Công an huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương hoặc cơ quan quản lý căn cước của Công an tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nơi người gốc Việt Nam chưa xác định được quốc tịch sinh sống.
8. Từ 01/7/2024, công dân sẽ có Căn cước điện tử (Điều 31 và Điều 33)
Theo quy định tại Điều 31 Luật Căn cước: Mỗi công dân được cấp 01 Căn cước điện tử. Đây là Căn cước được thể hiện qua tài khoản định danh điện tử.
- Căn cước điện tử sử dụng để thực hiện thủ tục hành chính, dịch vụ công, các giao dịch và hoạt động khác theo nhu cầu của công dân.
- Căn cước điện tử có giá trị chứng minh về căn cước và thông tin khác đã được tích hợp vào căn cước điện tử của người được cấp căn cước điện tử để thực hiện thủ tục hành chính, dịch vụ công, các giao dịch và hoạt động khác theo nhu cầu của công dân.
9. Thủ tục cấp thẻ Căn cước: Phải cung cấp thông tin mống mắt (Điều 16, Điều 23).
- Thu nhận thông tin sinh trắc học mống mắt đối với công dân từ đủ 06 tuổi trở lên khi thực hiện thủ tục cáp thẻ căn cước.
- Thông tin sinh trắc học về ADN và giọng nói được thu thập khi người dân tự nguyện cung cấp khi thực hiện thủ tục cấp căn cước.
10. Bổ sung quy định về việc tích hợp thông tin vào thẻ căn cước (Điều 22)
- Thông tin được tích hợp theo đề nghị của công dân và phải được xác thực thông qua cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành.
- Thông tin được tích hợp vào thẻ căn cước gồm thông tin thẻ bảo hiểm y tế, sổ bảo hiểm xã hội, giấy phép lái xe, giấy khai sinh, giấy chứng nhận kết hôn hoặc giấy tờ khác do Thủ tướng Chính phủ quyết định, trừ thông tin trên giấy tờ do Bộ Quốc phòng cấp.
Trên đây là một số điểm mới Luật Căn cước có hiệu lực từ 01/7/2024.
Hoàng Thủy