Hội thảo khoa học thực hiện Quy định 144-QĐ/TW của Bộ Chính trị (khóa XIII) về chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên (CB, ĐV) trong giai đoạn mới

Sáng ngày 11/3/2025, thực hiện Kế hoạch số 66-KH/HVCB, Học viện Cán bộ Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức “Hội thảo khoa học thực hiện Quy định 144-QĐ/TW  của Bộ Chính trị (khóa XIII) về chuẩn mực đạo đức cách mạng của CB, ĐV trong giai đoạn mới”. Chủ trì Hội thảo có PGS.TS Nguyễn Văn Y, Phó Bí thư Đảng ủy, Phó Giám đốc Học viện Cán bộ Thành phố Hồ Chí Minh, TS. Trần Thị Hà Vân và TS. Thạch Kim Hiếu là Trưởng khoa và Phó Trưởng khoa Xây dựng Đảng Học viện Cán bộ Thành phố Hồ Chí Minh. Tham dự Hội thảo khoa học có đồng chí Phạm Phương Thảo, Nguyên Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh; đồng chí Nguyễn Thị Hồng Trang, TUV, Phó trưởng ban Thường trực Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy Đồng Nai; các chuyên gia, nhà khoa học, cán bộ Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy và các quận, huyện Thành phố Hồ Chí Minh; cán bộ lãnh đạo Học viện Cán bộ và lãnh đạo các Phòng, Khoa thuộc Học viện Cán bộ, các học viên và sinh viên của Học viện Cán bộ, cùng các cơ quan báo, đài của Trung ương và Thành phố Hồ Chí Minh.

Chủ trì Hội thảo khoa học thực hiện Quy định 144-QĐ/TW của Bộ Chính trị (khóa XIII) về chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới

Báo cáo đề dẫn, Phó Bí thư Đảng ủy, Phó Giám đốc Học viện Cán bộ Thành phố Hồ Chí Minh PGS.TS Nguyễn Văn Y cho biết, sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn chú trọng việc giáo dục, nâng cao đạo đức cách mạng cho đội ngũ CB, ĐV. Theo Người, đạo đức là cái gốc của người cách mạng. Người cũng chỉ rõ, đạo đức làm nên sức mạnh của Đảng và là một nhân tố quan trọng bảo đảm vai trò lãnh đạo của Đảng, bảo đảm thắng lợi của sự nghiệp cách mạng do Đảng lãnh đạo. Kế thừa, vận dụng những quan điểm đó của Chủ tịch Hồ Chí Minh, trong quá trình lãnh đạo, Đảng ta luôn coi việc giáo dục và xây dựng đạo đức cách mạng cho đội ngũ CB, ĐV là một việc làm hệ trọng, quyết định cho sự thành công của công tác xây dựng Đảng và đây cũng là yếu tố quyết định cho mọi thành tựu của cách mạng Việt Nam từ khi có Đảng Cộng sản Việt Nam trong 95 năm qua. Tuy nhiên, thực tế hiện nay cho thấy, một bộ phận không nhỏ CB, ĐV đã có sự phai nhạt lý tưởng, giảm sút ý chí, rơi vào suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” mà nguyên nhân căn bản là do thiếu sự tu dưỡng về đạo đức. Điều này nếu không được ngăn chặn thì sẽ là một thách thức đối với sự phát triển của đất nước, thậm chí là tồn vong của quốc gia dân tộc.

PGS.TS Nguyễn Văn Y, Phó Bí thư Đảng ủy, Phó Giám đốc Học viện Cán bộ Thành phố Hồ Chí Minh báo cáo đề dẫn tại Hội thảo khoa học.

Đặt trong bối cảnh đất nước ta đang bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam thì việc nâng cao chất lượng đội ngũ CB, ĐV càng trở nên quan trọng, cấp bách hơn bao giờ hết. Trong bài viết “Học tập suốt đời” ngày 02/3/2025, Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ rõ việc cần thiết phải “tạo ra được đội ngũ cán bộ dũng cảm, nhận thức đúng quy luật khách quan, chủ động suy nghĩ và làm chủ suy nghĩ, dám nói những vấn đề nảy sinh từ thực tiễn, từ cuộc sống sinh động, từ đòi hỏi của đổi mới và yêu cầu, nguyện vọng chính đáng của Nhân dân; có quyết tâm, dám chịu trách nhiệm về kết quả công việc, lĩnh vực, ngành mà mình đảm trách, dám nhận lỗi, sửa sai, chịu trách nhiệm trước dân, trước Đảng, biết làm chủ bản thân và công việc; dám chống lại những sự vinh hoa, phú quý không chính đáng và nếu cần, dám hy sinh lợi ích cá nhân vì Đảng, vì Tổ quốc và Nhân dân”.

Đồng chí Nguyễn Văn Y cho biết, trước bối cảnh phát triển mới, việc Bộ Chính trị ban ban hành Quy định số 144-QĐ/TW, ngày 09/5/2024 về chuẩn mực đạo đức cách mạng của CB, ĐV giai đoạn mới là một việc cần thiết và kịp thời. Quy định số 144-QĐ/TW của Bộ Chính trị (khóa XIII) đã khẳng định quyết tâm của Đảng trong xây dựng, chỉnh đốn Đảng, hướng đến mục tiêu hoàn thiện chuẩn mực đạo đức cách mạng của mỗi CB, ĐV. Hội thảo đã nhận được 34 bài viết tham luận của các nhà khoa học, nhà quản lý, các cơ quan, tổ chức; Ban Tổ chức Hội thảo đã lựa chọn và biên tập vào Kỷ yếu 29 bài viết. PGS.TS. Nguyễn Văn Y đề nghị Hội thảo tập trung thảo luận 03 vấn đề:  

Thứ nhất, tập trung làm rõ hơn, sâu sắc hơn cơ sở lý luận về chuẩn mực đạo đức cách mạng của CB, ĐV, đặc biệt là chuẩn mực đạo đức của CB, ĐV trong giai đoạn hiện nay. Tập trung phân tích, đanh giá về quá trình phát triển, hoàn thiện các chuẩn mực này theo tiến trình cách mạng của Đảng ta. Làm rõ hơn thực tiễn về phẩm chất cụ thể: Đức, Trí, Dũng, Liêm, Cần... của người CB, ĐV trong bối cảnh phát triển mới.

Thứ hai, nhận diện bối cảnh phát triển, chỉ ra các yêu cầu của thực tiễn đối với các chuẩn mực đạo đức cách mạng của người CB, ĐV. Liên hệ những chỉ dẫn trong bài viết “Học tập suốt đời” và các chủ trương định hướng gần đây của Trung ương trong thực tiễn xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức nói chung và việc hoàn hoàn thiện những yêu cầu về chuẩn mực đạo đức cách mạng, năng lực công tác của đội ngũ này trong bối cảnh phát triển mới.

Thứ ba, đề xuất những giải pháp, công việc để triển khai thực hiện Quy định 144-QĐ/TW của Bộ Chính trị (khóa XIII) trong thực tiễn. Những đề xuất, kiến nghị cụ thể, gắn với từng cơ quan, đơn vị và đặc biệt gắn với việc học tập, rèn luyện, công tác của từng CB, ĐV.

TS.Trần Thị Hà Vân, Trưởng khoa Xây dựng Đảng, Học viện Cán bộ Thành phố Hồ Chí Minh phát biểu tham luận tại Hội thảo khoa học.

Chia sẻ tham luận “Cơ sở lý luận và nội dung cốt lõi của Quy định 144-QĐ/TW của Bộ Chính trị (khóa XIII) về xây dựng chuẩn mực đạo đức cách mạng của CB, ĐV trong giai đoạn mới”, Trưởng khoa Xây dựng Đảng, Học viện Cán bộ Thành phố Hồ Chí Minh TS.Trần Thị Hà Vân cho biết, đạo đức cách mạng là những chuẩn mực đạo đức mới đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh đúc rút quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam, là “cẩm nang” để CB, ĐV tu dưỡng, rèn luyện trở thành những người chiến sĩ dũng cảm đấu tranh, hy sinh quên mình, đưa sự nghiệp cách mạng đi đến thắng lợi. Trong mỗi giai đoạn của sự nghiệp cách mạng, yêu cầu phẩm chất, đạo đức cách mạng của CB, ĐV mang những nét đặc thù riêng, gắn với yêu cầu, nhiệm vụ cụ thể. Sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn hiện nay đặt ra nhiều yêu cầu, nhiệm vụ mới, đòi hỏi đội ngũ CB, ĐV phải tiếp tục nêu cao đạo đức cách mạng, thực sự tiên phong, gương mẫu. Quy định 144 là một “bộ tiêu chí” hoàn chỉnh, toàn diện, cụ thể, dễ nhớ, dễ thực hiện về gắn với hoạt động hàng ngày của CB, ĐV. Quy định vừa thể hiện tư duy đổi mới, bám sát thực tiễn, yêu cầu, nhiệm vụ cách mạng trong giai đoạn mới; vừa là sự kế thừa vận dụng, phát triển sáng tạo quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về đạo đức cách mạng. Vấn đề đặt ra là làm sao để tạo được bước chuyển toàn diện, đồng bộ của tổ chức Đảng và đảng viên. Muốn vậy, mỗi CB, ĐV phải thực sự thấm nhuần sâu sắc và thực hành các chuẩn mực đạo đức một cách tự giác, thường xuyên, liên tục; thực hành đạo đức cách mạng đối với bản thân, đối với người và đối với công việc, góp phần vào công cuộc xây dựng, phát triển và bảo vệ đất nước.

Đồng chí Nguyễn Thị Hồng Trang, TUV,  Phó trưởng ban Thường trực Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy Đồng Nai trình bày tham luận tại Hội thảo khoa học.

Chia sẻ tham luận “Cụ thể hóa Quy định số 144-QĐ/TW của Bộ Chính trị (khóa XIII) về chuẩn mực đạo đức cách mạng của CB, ĐV trong giai đoạn mới góp phần xây Đảng bộ tỉnh Đồng Nai ngày càng trong sạch vững mạnh”, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy Đồng Nai cho biết, Đồng Nai là tỉnh rộng, nằm trong vùng trọng điểm kinh tế phía Nam với diện tích tự nhiên hơn 5.863 km² và dân số hơn 3,3 triệu người (năm 2023), trên địa bàn có 19 dự án trọng điểm cấp quốc gia (sân bay quốc tế Long Thành, cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, đường Vành đai 3 - Thành phố Hồ Chí Minh) và cấp tỉnh,… Trước bối cảnh phát triển mới, việc Bộ Chính trị ban ban hành Quy định số 144-QĐ/TW, ngày 09/5/2024 về chuẩn mực đạo đức cách mạng của CB, ĐV giai đoạn mới là một việc cần thiết và kịp thời, tạo điều kiện thuận lợi để các cấp ủy đảng lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện hiệu quả hơn công tác xây dựng và chỉnh đốn Đảng, đóng góp nhiều nội dung quan trọng cho công tác xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực, sức chiến đấu của Đảng. Đồng Nai đã ban hành Hướng dẫn thực hiện hiệu quả Quy định 144-QĐ/TW của Bộ Chính trị (khóa XIII) với nhiều giải pháp như việc tăng cường công tác tuyên truyền, nhất là trong giai đoạn hiện nay, công nghệ thông tin phát triển, tuyên truyền phải linh hoạt, sáng tạo để mọi người hiểu được đường lối chủ trương của Đảng; đồng thời, đề cao trách nhiệm nêu gương, trách nhiệm người đứng đầu, trách nhiệm của CB, ĐV trong thực thi công vụ; tỉnh đã có nhiều văn bản quy định chặt chẽ, cần phát huy vai trò của các tổ chức đoàn thể, cán bộ hội và Nhân dân cùng tham gia để kịp thời phát hiện những khó khăn, bất cập, những sai phạm để chấn chỉnh, xử lý một cách hiệu quả.  

Tại hội thảo, các đại biểu đã đề xuất các giải pháp nhằm thực hiện hiệu quả Quy định 144-QĐ/TW. Thạc sĩ Nguyễn Thị Hà, Phó Trưởng Khoa Xây dựng Đảng, Học viện Cán bộ TPHCM đã đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng, thực hiện hiệu quả Quy định 144-QĐ/TW. Theo đó, Thạc sĩ Nguyễn Thị Hà đề nghị cần cụ thể hóa các chuẩn mực đạo đức gắn với nhiệm vụ chính trị của địa phương, đơn vị, đồng thời, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện. Cụ thể, để Quy định 144-QĐ/TW nhanh chóng đi vào thực tiễn cuộc sống cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị cần cụ thể hóa 05 chuẩn mực đạo đức quy định thành các tiêu chí gắn với nhiệm vụ chính trị của địa phương, cơ quan, đơn vị. Các tiêu chí này sẽ được triển khai để cán bộ, đảng viên đăng ký thực hiện trong quý, trong năm.

Phát biểu kết luận Hội thảo, PGS.TS. Nguyễn Văn Y, Phó Giám đốc Học viện Cán bộ Thành phố Hồ Chí Minh đánh giá, sau một buổi làm việc với tinh thần nghiêm túc, thẳng thắn, khoa học, Hội thảo đã hoàn thành chương trình, mục tiêu đề ra; nội dung các phát biểu trong Hội thảo đã phân tích, bàn luận các chủ đề theo yêu cầu của Hội thảo và kết luận:

Thứ nhất, Hội thảo góp phần làm rõ cơ sở lý luận của đạo đức cách mạng: Các tham luận đã cung cấp nền tảng lý luận về xây dựng đạo đức cách mạng của CB, ĐV. Nhiều tác giả đã phân tích quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về các chuẩn mực đạo đức cách mạng là cơ sở lý luận để Đảng xây dựng các tiêu chí, chuẩn mực của CB, ĐV trong Quy định 144.

Thứ hai, phân tích 05 chuẩn mực đạo đức cách mạng của CB, ĐV: nhiều ý kiến khẳng định đây là “bộ tiêu chí” hoàn chỉnh, toàn diện bao quát tất cả những chuẩn mực đạo đức của CB, ĐV, đó cũng là các tiêu chí để CB, ĐV tu dưỡng, rèn luyện bản thân “tự soi, tự sửa”.

Thứ ba, đánh giá thực trạng về thực hành các chuẩn mực đạo đức của CB, ĐV: Hội thảo đã phân tích sâu sắc thực trạng đạo đức của CB, ĐV viên; chỉ rõ những ưu điểm và hạn chế, đặc biệt là sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống trong một bộ phận CB, ĐV đặt ra yêu cầu cần cụ thể hóa chuẩn mực đạo đức và yêu cầu thực hành các chuẩn mực đạo đức đối với CB, ĐV là tất yếu và thường xuyên

Thứ tư, những đề xuất tại hội thảo tập trung đề xuất các giải pháp thực hiện hiệu quả Quy định 144 của Trung ương; trong đó, có nhiều ý kiến về giải pháp đối với cấp ủy, tổ chức đảng và giải pháp đối với từng CB, ĐV, những đóng góp đó đã gợi mở nhiều cách làm hay, thiết thực để Quy định số 144-QĐ/TW của Bộ Chính trị (khóa XIII) đi vào thực tiễn một cách đồng bộ, trở thành phong trào trong các cơ quan, đơn vị; tạo sự chuyển biến tích cực về nhận thức và hành động của CB, ĐV nhằm nâng cao phẩm chất đạo đức cách mạng trong sáng của CB, ĐV, xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong sạch, vững mạnh.

 Các đại biểu chụp hình lưu niệm tại Hội thảo khoa học

Có thể khẳng định rằng, Quy định số 144-QĐ/TW của Bộ Chính trị (khóa XIII) đã khẳng định quyết tâm của Đảng trong xây dựng, chỉnh đốn Đảng, hướng đến mục tiêu hoàn thiện chuẩn mực đạo đức cách mạng của mỗi CB, ĐV. Là cơ sở cho việc Đảng ta có thể “xây dựng thành công đội ngũ cán bộ có trình độ, năng lực, phẩm chất đạo đức tốt, có khát vọng vươn lên, khát vọng phát triển, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm về những quyết định của mình để hiện thực hóa nhiệm vụ cách mạng, tạo ra đột phá vì lợi ích của Nhân dân, vì sự phát triển của đất nước”.

Lê Sơn