Kỷ niệm 70 năm Bài thơ chúc Tết Xuân Giáp Ngọ của Chủ tịch Hồ Chí Minh (01/02/1954-01/02/2024)

        Xuân Giáp Thìn năm 2024, tròn 70 năm bài thơ chúc Tết Xuân Giáp Ngọ của Chủ tịch Hồ Chí Minh (01/02/1954-01/02/2024). Chủ tịch Hồ Chí Minh là lãnh tụ vĩ đại, thiên tài của dân tộc ta, Anh hùng giải phóng dân tộc, Nhà văn hóa kiệt xuất của Việt Nam; đồng thời, Người còn là Nhà thơ lớn của nước ta. Trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng của mình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã xuất cảm nhiều thơ ca hay - Đây là điểm nổi bật, đặc sắc so với các bậc lãnh tụ khác trên thế giới, chỉ có ở Chủ tịch Hồ Chí Minh; đồng thời, lĩnh vực thơ văn là nét độc đáo trong di sản văn hóa của Người.    

Thơ ca của Chủ tịch Hồ Chí Minh được sáng tác chủ yếu từ khi về nước năm 1941 đến khi Người về với thế giới người hiền năm 1969. Thơ ca tuyên truyền cách mạng được Người sáng tác từ rất sớm, với nội dung phong phú, đa dạng về hình thức, thể loại, lời lẽ, văn phong giản dị, mộc mạc, dễ nhớ, mang màu sắc vừa dung dị dân gian, vừa hiện đại. Trong thể loại văn thơ, những bài thơ chúc Tết hàng năm của Bác Hồ có sức truyền cảm hứng vô cùng lớn lao, mang ý nghĩa cổ vũ công cuộc cách mạng giải phóng dân tộc, xây dựng đất nước. Những lời thơ chúc Tết của Người không chỉ là “Mấy lời thân ái nôm na/Vừa là kêu gọi, vừa là mừng Xuân…”[1] mà còn là những dự báo chính xác lịch sử, những chỉ đạo chiến lược cách mạng được truyền đạt, tuyên truyền bằng thơ đến với đồng bào, chiến sĩ trong và ngoài nước.       

          Nhân dịp chào Xuân Giáp Thìn năm 2024, chúng ta cùng đọc lại những vần thơ chúc Tết Xuân Giáp Ngọ của Người năm 1954 để hiểu thêm dấu ấn lịch sử ấn chứa sâu sắc qua những lời thơ chúc Tết mộc mạc, giản dị của Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhất là tiến tới kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (07/5/1954-07/5/2024). 

Ngày 12/03/1954, lệnh nổ súng bắt đầu chiến dịch Điện Biên Phủ, Bác Hồ đã gửi thư chúc Tết cho đồng bào, chiến sĩ, nhất là chiến sĩ tham gia chiến dịch Điện Biên Phủ trước đó 01 tháng 12 ngày (01/02/1954). Bài thơ chúc Tết Xuân Giáp Ngọ năm 1954 với nội dung: 

“Năm mới quân dân ta có hai nhiệm vụ rành rành

Đẩy mạnh kháng chiến để giành độc lập, tự do

Cải cách ruộng đất là công việc rất to

Dần dần làm cho người cày có ruộng khỏi lo nghèo nàn

Quân và dân ta nhất trí đoàn kết

Kháng chiến kiến quốc nhất định hoàn toàn thành công

Hòa bình dân chủ thế giới khắp Nam, Bắc, Tây, Đông

Năm mới, thắng lợi càng mới thành công càng nhiều”[2].

Qua lời thơ chúc Tết của Chủ tịch Hồ Chí Minh không còn là lời kêu gọi nôm na nữa, mà chỉ rõ hai nhiệm vụ cụ thể của cách mạng nước ta phải làm trước mắt, đó là, nhiệm vụ tiền tuyến, nhiệm vụ hậu phương cùng nhau đoàn kết thì thắng lợi của cuộc kháng chiến và kiến quốc nhất định sẽ thành công. Lời thơ chúc Tết Xuân Giáp Ngọ năm 1954 đã tỏ niềm tin lạc quan đến phong trào đấu tranh của nhân dân thế giới sang năm mới có những thành công mới. Đồng thời, những lời thơ chúc Tết của Bác vừa là mừng xuân, vừa nêu nhiệm vụ, căn dặn, chỉ bảo cụ thể mà khái quát sâu xa, tác động mạnh mẽ đến tấm lòng mỗi người dân, cán bộ, chiến sĩ, góp phần không nhỏ vào thắng lợi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp tái xâm lược. Và đúng như lời khẳng định của Bác Hồ trong bài thơ chúc Tết Xuân Giáp Ngọ (1954), chỉ chưa đầy 04 tháng sau đó, ngày 07/5/1954, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đã kết thúc cuộc kháng chiến trường kỳ 09 năm chống thực dân Pháp bằng Chiến thắng Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”.

Bài thơ chúc Tết Xuân Giáp Ngọ (1954) của Chủ tịch Hồ Chí Minh với hình thức, nội dung giản dị, dễ hiểu, thể hiện rõ ràng đường lối cách mạng, mang tính thời sự, giàu bản sắc văn hóa dân tộc, biểu hiện tình cảm cao đẹp của Bác Hồ, mang đầy sức xuân, sống mãi với thời gian. Xuân Giáp Thìn năm 2024 đang về, giao thừa đến, những phút thiêng liêng giao thoa giữa năm cũ và năm mới, mỗi người chúng ta ở trong hay ngoài nước, có dịp nhớ đến những vần thơ chúc Tết Xuân Giáp Ngọ của Bác Hồ đã trải qua 70 mùa xuân, lại càng thấm thía công ơn trời biển của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với dân tộc Việt Nam, do đó, chúng ta càng phải tích cực hơn nữa trong “học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” bằng những việc làm thiết thực kỷ niệm 94 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (03/02/1930-03/02/2024).    

[1] Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 7, Nxb Chính trị quốc gia sự thật, tr.292.

[2] Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 8, Nxb Chính trị quốc gia sự thật, tr.400.

Lê Quang Cần