Kỷ niệm 70 năm bài viết “về lòng trách nhiệm và chí cầu tiến” của Chủ tịch Hồ Chí Minh (06/02/1954-06/02/2024)

Ngày 06/02/2024, tròn 70 năm Ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh viết bài “về lòng trách nhiệm và chí cầu tiến” đăng trên báo Nhân Dân số 164 ra ngày 06/02/1954 với bút danh C.B là dịp để mỗi cán bộ, đảng viên, lực lượng vũ trang, công chức, viên chức, đoàn viên, hội viên, người dân trên địa bàn tỉnh Đồng Nai ngẫm nghiệm lại những lời răn dạy, chỉ bảo của Người nhằm tiếp tục thực hiện Kế hoạch số 58-KH/BTGTW, ngày 27/8/2021 của Ban Tuyên giáo Trung ương về thực hiện Kết luận số 01-KL/TW, ngày 18/5/2021 của Bộ Chính trị; Kế hoạch số 73-KH/TU, ngày 24/8/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về thực hiện Kết luận số 01-KL/TW, ngày 18/5/2021 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa XII) “về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”.    

Mở đầu bài viết, Chủ tịch Hồ Chí Minh đặt câu hỏi và lý giải về ý thức của mỗi người đối với từng công việc được đảm nhận, trong đó, bất kỳ việc lớn, nhỏ đều có vị trí, vai trò quan trọng của nó, đều phải thấm nhuần quan điểm của đức tính: cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư đó là: “Lòng trách nhiệm và chí cầu tiến là thế nào? Trong sự nghiệp kháng chiến và kiến quốc, bất kỳ việc to việc nhỏ đều trực tiếp hoặc gián tiếp phụng sự Nhân dân, phụng sự Tổ quốc. Cho nên việc gì cũng quý, việc gì cũng cần. Công cuộc cách mạng là do nhiều việc nhỏ, nhiều bộ phận mà xây dựng nên. Nếu không có những việc nhỏ, những bộ phận nhỏ cộng lại, thì sẽ không thành việc lớn. Công việc xã hội cũng giống như cái đồng hồ, nếu thiếu một cái đinh nhỏ cũng sẽ ảnh hưởng đến cả cái đồng hồ”[1].

Đầu năm 1954, cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp tái xâm lược bước vào giai đoạn cuối, nên việc huy động mọi nguồn lực của cán bộ, đảng viên, Nhân dân trong và ngoài nước, bạn bè quốc tế yêu quý Việt Nam vì hòa bình, chống chiến tranh giữ vai trò hết sức quan trọng. Trong thực tế, ý thức mỗi con người phụ thuộc vào nhận thức, hiểu biết và tính tự giác, lòng tự trọng, thái độ của bản thân, tự ý thức vươn lên về mọi mặt để hoàn thiện phẩm chất, năng lực, hình thành nên những phẩm chất mới, không ngừng tiến bộ, “vì vậy, khi chúng ta phụ trách một công việc gì, bất kỳ to nhỏ, chúng ta cũng phải luôn luôn nhớ đến việc đó quan hệ với cách mạng, ảnh hưởng đến cách mạng. Chúng ta phải đưa toàn tâm toàn lực làm cho thành công, làm trọn nhiệm vụ. Chỉ làm cho xong chuyện, làm qua loa, tức là có hại cho cách mạng, có hại đến Nhân dân”[2]. Qua thực tiễn, kinh nghiệm hoạt động cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh đánh giá về lòng trách nhiệm của con người, nghĩa là khi tư tưởng của một cá nhân thông suốt mọi mặt sẽ phát huy tối đa ưu thế, sở trường, hạn chế sở đoản của mỗi cá nhân, đó là khi “tư tưởng ta thông như vậy, thì gặp việc gì chúng ta cũng cẩn thận, cố gắng, quyết tâm làm cho vượt mức. Thế là lòng trách nhiệm”[3].

Trên đà thắng lợi của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp qua chiến cuộc Đông Xuân 1953-1954, chuẩn bị bước vào trận quyết chiến chiến lược cuối cùng tại Điện Biên Phủ, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã động viên đối với cán bộ, đảng viên, toàn thể Nhân dân: “Xã hội ngày càng tiến, công tác của ta cũng phải ngày càng tiến. Chúng ta phải kháng chiến thắng lợi, phải thực hiện dân chủ mới, phải tiến đến chủ nghĩa xã hội, rồi tiến lên chủ nghĩa cộng sản. Vì vậy, năng lực của ta, sáng kiến của ta, tiến bộ của ta cũng phải luôn luôn phát triển, tiến lên không ngừng. Không tiến, tức là thoái. Chúng ta quyết tâm cầu tiến bộ, quyết tâm vượt khó khăn, thì dù công việc to lớn như cải tạo xã hội, cải tạo thiên nhiên, chúng ta cũng làm được… Vì vậy, mỗi người chúng ta đều phải có lòng trách nhiệm và chí cầu tiến”[4] để đến ngày 07/5/1954, toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta đã làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ (07/5/1954) “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”.

Ngày nay, Đảng ta tiếp tục phát huy mọi nguồn lực con người trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, Văn kiện Đại hội XIII của Đảng đã xác định: “Phát huy tối đa nhân tố con người; con người là trung tâm, chủ thể, là nguồn lực chủ yếu và mục tiêu của sự phát triển. Xây dựng con người Việt Nam phát triển toàn diện, gắn kết chặt chẽ, hài hòa giữa giá trị truyền thống và giá trị hiện đại”[5]. Trong đó, Đảng, Nhà nước ta luôn định hướng phát triển đất nước giàu mạnh, phồn vinh, hạnh phúc, “lấy con người là trung tâm của phát triển và được chia sẻ những thành quả của quá trình phát triển kinh tế”[6]. Đồng thời, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc; thực hành và phát huy rộng rãi dân chủ xã hội chủ nghĩa, quyền làm chủ và vai trò chủ thể của Nhân dân; củng cố, tăng cường, nâng cao niềm tin của Nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa và sự đồng thuận cao trong xã hội. Các cơ quan, đơn vị, địa phương, gia đình, xã hội xây dựng ý thức, trách nhiệm của mỗi con người, nhất là ý chí cầu tiến nhằm khơi dậy khát vọng phát triển bản thân, gia đình, xã hội, đất nước; trong đó, “đề cao vai trò chủ thể, vị trí trung tâm của Nhân dân trong chiến lược phát triển đất nước... Có cơ chế giải phóng mọi tiềm năng, sức mạnh, khả năng sáng tạo, động viên Nhân dân tham gia phát triển kinh tế và quản lý phát triển xã hội. Bảo đảm công khai, minh bạch thông tin, quyền được thông tin và cơ hội tiếp cận thông tin của mọi tầng lớp nhân dân. Thực hiện đúng đắn, hiệu quả dân chủ trực tiếp, dân chủ đại diện, nhất là dân chủ ở cơ sở”[7] góp phần quan trọng để phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, sánh vai cùng các cường quốc, năm châu như Bác Hồ hằng mong ước.  

Bài viết “về lòng trách nhiệm và chí cầu tiến” với 348 từ của Chủ tịch Hồ Chí Minh trải qua 70 năm tròn (06/02/1954-06/02/2024) đến nay còn giữ nguyên giá trị lý luận và thực tiễn sâu sắc gắn với thực hiện Kết luận số 76-KL/TW, ngày 04/6/2020 của Bộ Chính trị về việc tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 33-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương (khóa XI) “về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước”, trong đó, nhấn mạnh: “Xây dựng và phát triển văn hóa, con người là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên của cả hệ thống chính trị”. Đồng thời, về lòng trách nhiệm và chí cầu tiến của Bác Hồ tiếp tục được hiện thực hóa bằng sự chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng vào ngày 21/11/2021, đã đúc kết, khái quát các giá trị con người Việt Nam gồm: “Yêu nước, đoàn kết, tự cường, nghĩa tình, trung thực, trách nhiệm, kỷ cương, sáng tạo” đáp ứng yêu cầu phát triển toàn diện đất nước trong hiện tại và tương lai.   

[1] Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 8, Nxb Chính trị quốc gia sự thật, tr.405

[2] Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 8, Nxb Chính trị quốc gia sự thật, tr.405

[3] Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 8, Nxb Chính trị quốc gia sự thật, tr.405

[4] Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 8, Nxb Chính trị quốc gia sự thật, tr.405, 406

[5] Đảng Cộng sản Việt Nam (2021), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập 1, Nxb Chính trị quốc gia sự thật, tr.116. 

[6] Đảng Cộng sản Việt Nam (2021), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập 1, Nxb Chính trị quốc gia sự thật, tr.81

[7] Đảng Cộng sản Việt Nam (2021), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập 1, Nxb Chính trị quốc gia sự thật, tr.51.

Lê Quang Cần