Ngày 26/12/1997, tại Hội nghị lần thứ 4 Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa VIII), đồng chí Lê Khả Phiêu được bầu giữ chức Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng. Đồng chí là đại biểu Quốc hội (khóa X). Tháng 4/2001, đồng chí Lê Khả Phiêu thôi giữ chức vụ Tổng Bí thư của Đảng. Trong quá trình công tác, đặc biệt là thời gian giữ cương vị cao nhất của Đảng, Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu đã chủ trì nhiều Hội nghị Trung ương bàn về công tác xây dựng Đảng, quyết tâm xây dựng Đảng ta ngày càng vững mạnh, trong sạch.
Dấu ấn tiêu biểu của Nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu là việc xây dựng và thông qua Nghị quyết số 10-NQ/TW, ngày 02/02/1999 của Hội nghị Trung ương sáu (lần 2) khóa VIII về “Một số vấn đề cơ bản và cấp bách trong công tác xây dựng Đảng hiện nay”. Nghị quyết hội nghị khẳng định: Suốt bảy thập kỷ qua, phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc, Đảng ta đã lãnh đạo Nhân dân vượt qua bao gian nan, thử thách, đưa cách mạng đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác, viết tiếp những trang sử vẻ vang của dân tộc. Sự lãnh đạo đúng đắn và sáng suốt của Đảng là nhân tố quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam. Những thành tựu đạt được trong quá trình đổi mới do Đảng khởi xướng và lãnh đạo, một lần nữa chứng minh sự phát triển và trưởng thành của Đảng. Thế và lực của cách mạng nước ta ngày càng được tăng cường. Thành tựu đó rất to lớn và đáng tự hào.
Bên cạnh những thành tựu, Nghị quyết hội nghị cũng nghiêm túc thừa nhận trước yêu cầu mới ngày càng cao của sự nghiệp cách mạng, trong Đảng đang bộc lộ một số yếu kém, như sự suy thoái về tư tưởng chính trị, tình trạng tham nhũng, quan liêu, lãng phí của một số bộ phận cán bộ, đảng viên có chiều hướng phát triển nghiêm trọng hơn, việc thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ không nghiêm, bộ máy tổ chức của Đảng và Nhà nước chậm được củng cố và đổi mới.
Để khắc phục những yếu kém, đáp ứng yêu cầu của thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, Nghị quyết hội nghị nhấn mạnh: Đảng phải có biện pháp phát huy ưu điểm, kiên quyết sửa chữa các khuyết điểm, các biểu hiện tiêu cực và yếu kém, tiếp tục củng cố, chỉnh đốn Đảng, để ngày càng vững mạnh về mọi mặt, đặc biệt là về chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống, tổ chức và cán bộ; phải làm cho Đảng mạnh từ Trung ương đến cơ sở, ở tất cả các cấp các ngành, xem đây là vấn đề sống còn của Đảng, của chế độ ta.
Nghị quyết xác định những nhiệm vụ cần thực hiện có hiệu quả trong công tác xây dựng Đảng như sau: 1- Tăng cường sự thống nhất trong Đảng về nhận thức, ý chí và hành động, kiên trì đấu tranh đẩy lùi bốn nguy cơ; đảng viên phải nói và làm theo Nghị quyết, thực hiện đúng Cương lĩnh, Điều lệ Đảng và pháp luật Nhà nước; kiên định những vấn đề về quan điểm có tính nguyên tắc. 2- Đẩy mạnh công tác tổng kết thực tiễn và nghiên cứu lý luận, tiếp tục làm rõ hơn những vấn đề bức xúc do thực tiễn đặt ra, làm rõ hơn mô hình và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta. 3- Đổi mới công tác giáo dục trong Đảng và trong xã hội về chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước. 4- Tăng cường giáo dục, rèn luyện phẩm chất, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên. 5- Tập trung chỉ đạo cuộc đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí, quan liêu có hiệu quả theo hướng các cấp ủy đảng và người đứng đầu các cấp, các ngành từ Trung ương đến cơ sở phải chịu trách nhiệm, chống hiện tượng này ở nơi mình phụ trách. 6- Thực hiện đúng nguyên tắc tập trung dân chủ, chế độ tự phê bình và phê bình trong Đảng, xem đây là cơ sở bảo đảm sự nhất trí về tư tưởng và tổ chức của Đảng, tăng cường đoàn kết nội bộ Đảng, làm cho Đảng trở thành một đội ngũ có kỷ luật chặt chẽ, có sức chiến đấu cao, đồng thời phát huy được tính chủ động sáng tạo của các tổ chức đảng và từng đảng viên. 7- Củng cố tổ chức, tăng cường sức chiến đấu và năng lực lãnh đạo của các tổ chức cơ sở đảng. 8- Sắp xếp lại tổ chức, bộ máy Đảng và các tổ chức trong hệ thống chính trị theo hướng tinh gọn, hoạt động có hiệu lực, hiệu quả, và trên cơ sở xác định rõ chức năng, nhiệm vụ và mối quan hệ giữa các tổ chức trong hệ thống chính trị. 9- Toàn Đảng tiến hành cuộc vận động xây dựng, chỉnh đốn Đảng thực hiện tự phê bình và phê bình nhân kỷ niệm 30 năm thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh (02/9/1969-02/9/1999) và kỷ niệm 70 năm thành lập Đảng (03/02/1930-03/02/2000). Cuộc vận động này tiến hành từ 19/5/1999 đến 19/5/2001, sau đó trở thành nền nếp, thường xuyên của công tác xây dựng Đảng. 10- Cải tiến việc ra Nghị quyết và tổ chức thực hiện Nghị quyết theo hướng Nghị quyết phải ngắn gọn, rõ ràng và khi có Nghị quyết thì phải tập trung chỉ đạo thực hiện có hiệu quả.
Sau Hội nghị Trung ương 6 (lần 2) khóa VIII, tại Hội nghị Trung ương lần thứ 9 (họp vào tháng 4/2000), lần thứ 10 (họp vào tháng 7/2000), Ban Chấp hành Trung ương tiếp tục dành thời gian cho việc kiểm điểm, đánh giá kết quả thực hiện bước 2 cuộc vận động xây dựng, chỉnh đốn Đảng và đã quyết định thi hành kỷ luật về trách nhiệm với một số đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, xác định phương hướng, nhiệm vụ nhằm thực hiện thắng lợi bước 3 cuộc vận động. Hội nghị nhấn mạnh công tác xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt, kiến nghị với Đại hội tiếp tục Cuộc vận động xây dựng, chỉnh đốn Đảng với quyết tâm rất cao, phát huy bản chất giai cấp công nhân và tính tiên phong của Đảng, tổ chức học tập tư tưởng, đạo đức, lối sống Hồ Chí Minh, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của các tổ chức đảng và đảng viên, kiên quyết đẩy lùi tệ quan liêu, tham nhũng; xử lý nghiêm minh những người vi phạm, bất kể người đó là ai; giữ vững đoàn kết nội bộ, xử lý kỷ luật, trước hết người đứng đầu ở nơi để xảy ra mất đoàn kết.
Dưới sự chỉ đạo của Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu, tầm mức của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng đã được nâng lên, được thực hiện đồng bộ, quyết liệt, toàn diện từ dưới lên trên, từ trên xuống dưới; xác định rõ không có vùng cấm. Ở thời kỳ nào, Đảng ta cũng coi trọng công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và tinh thần ấy giờ đang được phát huy, tiếp nối hết sức mạnh mẽ dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng./.
Đoàn Trung Kiên