Từ những năm 20 của thế kỷ XX, sau khi tìm ra con đường cứu nước vô sản tháng 7/1920, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã truyền bá chủ nghĩa Mác-Lênin vào Việt Nam. Người coi công tác tuyên truyền, giác ngộ quần chúng là hoạt động mang tính nền tảng, là tiền đề tư tưởng cho sự thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam đầu năm 1930. Công tác Tuyên giáo và Dân vận không chỉ ra đời, đồng hành cùng với Đảng và sự nghiệp cách mạng của dân tộc mà còn là một trong những yếu tố cốt lõi, là “linh hồn” tạo nên sức mạnh tổng hợp và sự đoàn kết, thống nhất “ý Đảng, lòng dân” ngay từ những ngày đầu thành lập.
Đồng chí Tôn Ngọc Hạnh, Ủy viên dự khuyết TW Đảng, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh
cùng lãnh đạo Ban Tổ chức và Văn phòng Tỉnh ủy thăm, động viên tập thể cán bộ, công chức Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy Đồng Nai
Công tác Tuyên giáo và Dân vận không ngừng lớn mạnh
Sau khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời đầu năm 1930, cơ quan chuyên trách công tác Tuyên giáo và Dân vận được thành lập với các tên gọi như Ban Cổ động và Tuyên truyền của Đảng, Ban Chuyên môn về các giới vận động của Đảng (gồm các cơ quan chuyên môn của công tác Dân vận như Công vận, Nông vận, Thanh vận, Phụ vận, Quân đội vận, Mặt trận phản đế được thành lập tháng 10/1930) đánh dấu bước ngoặt lịch sử chiến lược đối với công tác tư tưởng của Đảng và sự nghiệp cách mạng của dân tộc, góp phần định hướng, tập hợp lực lượng, tuyên truyền, giáo dục, vận động, huy động sức mạnh tổng hợp, củng cố và tăng cường mối quan hệ mật thiết giữa Đảng, Nhà nước với Nhân dân. Mốc son ngày 01/8/1930, nhân dịp kỷ niệm Ngày Quốc tế đấu tranh chống chiến tranh đế quốc, bảo vệ hòa bình, Ban Cổ động và Tuyên truyền của Đảng phát hành tài liệu “Ngày quốc tế đỏ 1/8”, đã trở thành biểu tượng cho sức mạnh cổ vũ, hiệu triệu quần chúng đứng lên đấu tranh chống đế quốc, giành độc lập dân tộc. Sự kiện này khẳng định vai trò không thể thiếu của công tác tư tưởng trong việc định hướng, tập hợp và huy động sức mạnh của Nhân dân, đây là những nhiệm vụ đặc biệt quan trọng trong xây dựng Đảng. Ngày 15/10/1949, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết bài báo “Dân vận” đăng trên Báo Sự thật, số 120 với bút danh X.Y.Z; bài báo có ý nghĩa vô cùng quan trọng, thể hiện xuyên suốt tư tưởng “Cách mạng là sự nghiệp của quần chúng”, là cẩm nang của công tác dân vận, chỉ dẫn đầy đủ, sâu sắc về mục đích, đối tượng, nhiệm vụ, phương pháp công tác dân vận đối với cán bộ, đảng viên, tổ chức chính quyền và các tổ chức đoàn thể trước yêu cầu của sự nghiệp cách mạng. Năm 1999, Bộ Chính trị khóa VIII đã quyết định lấy ngày 15/10/1930 là Ngày truyền thống công tác Dân vận của Đảng và ngày 15/10 hằng năm là “Ngày Dân vận của cả nước”. Đến năm 2000, Bộ Chính trị khóa VIII đã quyết định lấy ngày 01/8/1930 là ngày truyền thống công tác Tư tưởng - Văn hóa của Đảng. Năm 2007, sau khi hợp nhất Ban Tư tưởng - Văn hóa Trung ương và Ban Khoa giáo Trung ương thành Ban Tuyên giáo Trung ương, Ban Bí thư Trung ương Đảng khóa X quyết định lấy ngày 01/8 hằng năm làm Ngày Truyền thống ngành Tuyên giáo của Đảng.
Trải qua lịch sử 95 năm xây dựng và phát triển, cơ quan chuyên trách làm công tác Tuyên giáo và Dân vận của Đảng đã có những lần chia tách, hợp nhất cho phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ của mỗi giai đoạn cách mạng với những tên gọi khác nhau. Cơ quan chuyên trách công tác Tuyên giáo có các tên gọi Ban Cổ động và Tuyên truyền, Ban Tuyên huấn, Ban Văn hóa, Ban Văn nghệ, Ban Nghiên cứu lịch sử Đảng, Ban Khoa giáo, Ban Tư tưởng - Văn hóa, Ban Tuyên giáo… Cơ quan chuyên trách công tác Dân vận có các tên gọi Ban Chuyên môn về các giới vận động, Ban Mặt trận và các tiểu Ban vận, Ban Dân vận - Mặt trận, Ban Dân vận,… Dù tên gọi khác nhau, nhưng cơ quan chuyên trách và công tác Tuyên giáo và Dân vận đã trở thành bộ phận không thể tách rời, luôn gắn bó sâu sắc với sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc, khẳng định và nâng cao vai trò tiên phong của Đảng, bao quát nhiều mặt về chính trị, lý luận, trí tuệ, văn hóa và đạo đức; giáo dưỡng tinh thần, giác ngộ tư tưởng, tuyên truyền, vận động, tập hợp, xây dựng sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc; bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác quan điểm xuyên tạc, sai trái, thù địch; tuyên truyền, giáo dục lịch sử Đảng và lịch sử truyền thống dân tộc, cổ động, quán triệt chỉ thị, nghị quyết; văn hóa văn nghệ, báo chí xuất bản, thông tin đối ngoại; giáo dục, khoa học, công nghệ, các vấn đề xã hội.
Ngày 24/01/2025, Bộ Chính trị đã có Quyết định số 240-QĐ/TW về việc hợp nhất Ban Tuyên giáo Trung ương và Ban Dân vận Trung ương thành Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương. Như vậy, trải qua chặng đường 95 năm truyền thống vẻ vang, đến nay, tên gọi của binh chủng công tác Tuyên giáo và Dân vận là Ban Tuyên giáo và Dân vận. Theo Quyết định số 246-QĐ/TW về chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương là cơ quan tham mưu, giúp việc của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, trực tiếp và thường xuyên là Bộ Chính trị, Ban Bí thư trong công tác xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, đạo đức; về chủ trương, quan điểm, chính sách và giải pháp của Đảng trong lĩnh vực tuyên tuyền, lý luận chính trị, lịch sử Đảng, báo chí, xuất bản, văn hóa, văn nghệ, thông tin đối ngoại, khoa học, công nghệ, giáo dục, đào tạo, dạy nghề, y tế, thể dục, thể thao, dân số, gia đình, trẻ em và về công tác dân vận của Đảng (công tác Mặt trận, các đoàn thể nhân dân, hội quần chúng, tôn giáo, dân tộc), đồng thời, là cơ quan chuyên môn, nghiệp vụ về công tác tuyên giáo và dân vận của Đảng
Trong suốt chặng đường 95 năm, ngành Tuyên giáo và Dân vận luôn xứng đáng với vai trò “đi trước mở đường, đi cùng thực hiện, đi sau tổng kết”, “Dân vận khéo thì việc gì cũng thành công”, tạo sự đồng thuận, đoàn kết, củng cố vững chắc lòng tin của nhân dân đối với sự lãnh đạo của Đảng, phát huy sức mạnh tổng hợp của nhân dân trong thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Công tác Tuyên giáo và Dân vận của Đảng đã đi đầu trong việc đổi mới tư duy lý luận, làm sáng tỏ con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, góp phần tạo sự đồng thuận xã hội, giải phóng sức sản xuất, đưa đất nước ra khỏi khủng hoảng và vững bước hội nhập quốc tế. Công tác Tuyên giáo và Dân vận của Đảng chính là sợi chỉ đỏ xuyên suốt, kết nối ý Đảng với lòng dân, biến những chủ trương, đường lối của Đảng thành hành động cách mạng của hàng triệu người, tạo nên những thắng lợi vĩ đại của dân tộc. Những đóng góp của công tác Tuyên giáo và Dân vận của Đảng được thể hiện trên nhiều mặt, nhiều lĩnh vực nổi bật, đó là tạo sự thống nhất về nhận thức, tư tưởng và hành động trong toàn Đảng, sự đồng thuận trong Nhân dân để thực hiện thắng lợi đường lối đổi mới đất nước và hội nhập quốc tế; củng cố niềm tin, niềm tự hào về Đảng, về đất nước và con người Việt Nam; nâng cao uy tín và vị thế của đất nước; xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Công tác Tuyên giáo và Dân vận của Đảng cũng góp phần bổ sung, hoàn thiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; không ngừng chăm lo và nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân; phát huy quyền làm chủ của Nhân dân và sức mạnh đại đoàn kết dân tộc trong sự nghiệp xây dựng, phát triển và bảo vệ Tổ quốc; đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc; xây dựng môi trường văn hóa, xã hội an toàn, lành mạnh, xây dựng con người mới Việt Nam.
Đồng chí Thái Bảo - Phó Bí thư Tỉnh ủy thăm, động viên cùng tập thể cán bộ, công chức Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy Đồng Nai
Kỷ nguyên mới
Bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên của hội nhập quốc tế sâu rộng, của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và những biến động phức tạp, khó lường trên thế giới, vai trò của công tác Tuyên giáo và Dân vận của Đảng càng trở nên quan trọng và cấp thiết hơn bao giờ hết. Bối cảnh mới đặt ra yêu cầu công tác Tuyên giáo và Dân vận phải không ngừng đổi mới, nâng cao tính khoa học, tính chiến đấu và sức thuyết phục, thực sự là cầu nối vững chắc giữa Đảng và Nhân dân, đấu tranh bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng, kiên quyết đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, ngăn chặn và đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Cuộc đấu tranh không khoan nhượng trên mặt trận tư tưởng sẽ góp phần giữ vững sự trong sạch, vững mạnh của Đảng và hệ thống chính trị, củng cố niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng. Đồng thời, công tác Tuyên giáo và Dân vận của Đảng phải gắn bó mật thiết với đời sống, phải đi vào chiều sâu, biến những nghị quyết, chủ trương của Đảng thành những chương trình hành động cụ thể, dễ hiểu, dễ nhớ, dễ thực hiện. Hiệu quả của công tác Tuyên giáo và Dân vận của Đảng không chỉ đo bằng số lượng hội nghị, số người tham dự, mà phải được đo bằng sự chuyển biến trong nhận thức và hành động của mỗi cán bộ, đảng viên và người dân, bằng những kết quả cụ thể trong phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh. Thực tiễn đã cho thấy, công tác Tuyên giáo và Dân vận có mối quan hệ hữu cơ, không thể tách rời. Tuyên giáo hiệu quả sẽ tạo ra sự thông suốt về tư tưởng, là tiền đề cho công tác vận động quần chúng thành công. Ngược lại, Dân vận khéo sẽ giúp kiểm nghiệm tính đúng đắn của công tác tuyên truyền và củng cố vững chắc trận địa tư tưởng. Chủ trương của Đảng về việc hợp nhất ngành Tuyên giáo và ngành Dân vận từ năm 2025 là một bước đi chiến lược, thể hiện tư duy đổi mới nhằm nâng cao hiệu quả công tác xây dựng Đảng, hướng tới mục tiêu cao nhất là “kết nối tư tưởng với hành động, gắn lý luận với thực tiễn, gắn tuyên truyền với vận động, gắn Đảng với Nhân dân”.
Có thể khẳng định rằng, dưới ngọn cờ vẻ vang của Đảng Cộng sản Việt Nam quang vinh và Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, công tác Tuyên giáo và Dân vận của Đảng đã có những cống hiến xuất sắc và trưởng thành vượt bậc qua các thời kỳ lịch sử cách mạng, là niềm tự hào của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân và nhất là thế hệ những cán bộ đã và đang công tác trong ngành Tuyên giáo và Dân vận. Kỷ niệm chặng đường 95 năm vẻ vang Truyền thống của ngành Tuyên giáo và Dân vận của Đảng là dịp để chúng ta cùng ôn lại và phát huy truyền thống lịch sử vẻ vang của ngành Tuyên giáo và Dân vận của Đảng; bồi đắp thêm niềm tự hào về những đóng góp to lớn, có ý nghĩa lịch sử quan trọng đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc; củng cố và tăng cường niềm tin vào mục tiêu lý tưởng, nền tảng tư tưởng của Đảng, rèn luyện phẩm chất “Óc nghĩ, mắt trông, tai nghe, chân đi, miệng nói, tay làm”. Đồng thời, đây cũng là dịp để mỗi cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, người lao động ngành Tuyên giáo và Dân vận ra sức phấn đấu, rèn luyện, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, trau dồi phẩm chất đạo đức cách mạng và bản lĩnh chính trị, biểu thị quyết tâm hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, xứng đáng với niềm tin của Đảng, Nhà nước và Nhân dân, góp phần thực hiện thắng lợi sự nghiệp đổi mới công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
Ngày 1-8, đồng chí Huỳnh Thành Đạt - UVTW Đảng, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương thăm, động viên Cán bộ, công chức Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy Đồng Nai
Thực hiện Nghị quyết số 60-NQ/TW ngày 12/4/2025 tại Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII; Quyết định số 759/QĐ-TTg ngày 14-4-2025 của Thủ tướng Chính phủ; Nghị quyết số 202/2025/QH15 ngày 12/6/2025 của Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XV về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, trong đó sắp xếp toàn bộ diện tích tự nhiên, quy mô dân số của tỉnh Bình Phước và tỉnh Đồng Nai thành tỉnh mới có tên gọi là tỉnh Đồng Nai; tỉnh tiếp giáp tỉnh Lâm Đồng, tỉnh Tây Ninh, Thành phố Hồ Chí Minh và Vương quốc Campuchia. Sau sáp nhập, toàn tỉnh có tổng diện tích tự nhiên 12.737,17 km2 (đứng thứ 9 cả nước), đường biên giới dài hơn 258,939 km, quy mô dân số 4.491.408 người (đứng thứ 5 cả nước) gồm 95 đơn vị hành chính xã, phường (72 xã, 23 phường); có 37 dân tộc, 421,090 người là đồng bào dân tộc thiểu số, chiếm 9% dân số toàn tỉnh; có 38 tổ chức tôn giáo được nhà nước công nhận, cấp phép hoat động thuộc 10 tôn giáo, 1.879 cơ sở tôn giáo, 2.543 chức sắc, 29.337 chức việc, 2.650.233 tín đồ, chiếm 59% dân số toàn tỉnh; quy mô kinh tế quy mô kinh tế đạt 609.176 tỷ đồng, đứng thứ 4 cả nước; Đảng bộ tỉnh có 99 đảng bộ trực thuộc, 1.544 tổ chức cơ sở Đảng và hơn 130.990 đảng viên.
Từ ngày 01/7/2025, tỉnh Đồng Nai mới chính thức đi vào hoạt động nhưng đã có lịch sử từ 327 năm trước, từ thời chúa Nguyễn và nhà Nguyễn, địa bàn tỉnh Đồng Nai hiện nay thuộc địa bàn dinh Trấn Biên, huyện Phúc Long, sau đó là tỉnh Biên Hòa, có thời kỳ thuộc một phần tỉnh Thủ Dầu Một - Sông Bé, đội ngũ cán bộ ngành Tuyên giáo và Dân vận cũng được hình thành từ rất sớm. Trước và sau cách mạng Tháng Tám năm 1945, dưới sự lãnh đạo của chi bộ Phú Giềng, chi bộ Bình Phước - Tân Triều, rồi Tỉnh ủy lâm thời Biên Hòa, Tỉnh ủy Biên Hòa, Tỉnh ủy Thủ Dầu Một, Thủ Biên, Bà Biên, Bà Rịa - Long Khánh, Đồng Nai,… công tác tuyên truyền cách mạng diễn ra bằng nhiều hình thức đã góp phần động viên quần chúng, tin tưởng một lòng theo Đảng, xây dựng và phát triển đảng viên, vận động thành lập các tổ chức cơ sở Đảng, cơ sở cách mạng... Cùng với sự thay đổi địa giới hành chính trên, cơ quan chuyên trách làm công tác Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy đã có những thay đổi tên gọi cho phù hợp với tình hình mới. Thực hiện các Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về “Một số vấn đề tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy hành chính tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả” và các chủ trương, nghị quyết của Đảng, tháng 2/2025, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Đồng Nai và Bình Phước trước đây đã quyết định hợp nhất Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy và Ban Dân vận Tỉnh ủy thành Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy từ 01/3/2025. Đến ngày 01/7/2025, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Đồng Nai ban hành Quyết định số 04-QĐ/TU về việc hợp nhất Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy Đồng Nai và Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy Bình Phước thành Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy Đồng Nai.
Trải qua các thời kỳ, dù trong bất cứ hoàn cảnh nào, ngành Tuyên giáo và Dân vận trong tỉnh luôn được sự quan tâm, chỉ đạo sâu sát của các cấp ủy, sự phối hợp của các cấp chính quyền, các ban ngành đoàn thể, đội ngũ cán bộ tuyên giáo đã khắc phục mọi khó khăn, kế thừa và phát huy truyền thống vẻ vang của ngành để hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, cùng các cấp ủy, chính quyền, tạo nên sự đồng thuận trong xã hội, củng cố lòng tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân vào Đảng, Nhà nước, vào công cuộc đổi mới đất nước; tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc, vượt qua khó khăn, thách thức, góp phần quan trọng vào việc phát triển kinh tế, văn hóa - xã hội, giữ vững quốc phòng - an ninh, đạt nhiều danh hiệu cao quý, trong đó tiêu biểu nhất là Huân chương Lao động hạng III; Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ; nhiều Bằng khen của Ban Tuyên giáo và Ban Dân vận Trung ương...
Lãnh đạo Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy Đồng Nai chúc mừng các đồng chí lãnh đạo phòng vinh dự được Ban Thường vụ Tỉnh ủy điều động về cơ sở
Trong không khí chào mừng kỷ niệm 80 năm thắng lợi Cách mạng tháng Tám và Quốc Khánh 2/9, chào mừng đại hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội XIV của Đảng, thiết thực kỷ niệm chặng đường 95 năm truyền thống vẻ vang ngành Tuyên giáo và Dân vận, tập thể cán bộ lãnh đạo, công chức ngành Tuyên giáo và Dân vận luôn gia sức phấn đấu, tiếp tục thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ được giao đó cũng là sự tự hào tiếp nối truyền để biết ơn các thế hệ cán bộ tuyên huấn, dân vận đã hy sinh vì độc lập tự do, giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước và tri ân các thế hệ cán bộ tuyên huấn, tuyên giáo, dân vận đã đóng góp to lớn, dìu dắt, vun đắp cho sự phát triển trưởng thành của ngành Tuyên giáo và Dân vận nói chung và tỉnh Đồng Nai nói riêng. Những tấm gương tận tụy ấy luôn là nguồn động viên cho bao thế hệ cán bộ tuyên giáo tiếp tục noi theo, rèn luyện lý tưởng cách mạng, không ngừng học tập, nâng cao trình độ chuyên môn, bản lĩnh chính trị, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của công tác Tuyên giáo và Dân vận hiện nay.
Lê Sơn