Quốc hội thông qua Nghị quyết cả nước còn 34 tỉnh, thành phố

Ngày 12/6/2025, tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội (khóa XV) đã ghi dấu một sự kiện đặc biệt: Thông qua Nghị quyết về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, đưa tổng số tỉnh, thành trên cả nước từ 63 xuống còn 34. Với 461/465 đại biểu có mặt tán thành, chiếm 96,44% tổng số đại biểu Quốc hội, Nghị quyết này không chỉ là bước chuyển lớn về tổ chức bộ máy hành chính mà còn là một dấu mốc lịch sử quan trọng, mở ra kỳ vọng mới cho quá trình đổi mới, tinh gọn và hiệu quả của bộ máy nhà nước.
Sự kiện “lịch sử” và bước ngoặt trong cải cách hành chính: Việc tinh gọn bộ máy hành chính đã được đặt ra từ nhiều năm qua, trong bối cảnh yêu cầu nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước và tiết kiệm chi phí ngày càng cấp thiết. Sau một quá trình nghiên cứu, đánh giá kỹ lưỡng và thận trọng, Chính phủ đã trình Quốc hội Đề án sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh giai đoạn 2023-2025, với phương châm “Giữ vững ổn định - đảm bảo đồng thuận - phát huy hiệu quả”.

Toàn cảnh phiên họp

Nghị quyết chính thức có hiệu lực từ ngày được thông qua và theo đó, từ ngày 01/7/2025, bộ máy chính quyền địa phương mới sẽ chính thức đi vào hoạt động theo mô hình 2 cấp: Tỉnh và xã. Mô hình này thay thế cho mô hình ba cấp trước đây (Tỉnh - huyện - xã), nhằm tinh giản tầng nấc, giảm trùng lặp trong quản lý, điều hành.
Theo Nghị quyết, có 52 tỉnh, thành phố được sáp nhập lại thành 23 đơn vị hành chính cấp tỉnh mới. Như vậy, cả nước giảm từ 63 xuống còn 34 tỉnh, thành, trong đó có 06 thành phố trực thuộc Trung ương (Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Huế, Đà Nẵng, Cần Thơ) và 28 tỉnh.
Trong 11 đơn vị hành chính giữ nguyên không sáp nhập, 10 tỉnh, thành đủ tiêu chuẩn theo quy định hiện hành (như Hà Nội, Huế, Quảng Ninh, Nghệ An…) và 01 tỉnh được giữ nguyên vì lý do đặc thù là tỉnh Cao Bằng.
Danh sách các tỉnh mới hình thành phản ánh rõ việc hợp nhất dựa trên vị trí địa lý, truyền thống lịch sử và sự tương đồng về văn hóa, kinh tế - xã hội. Ví dụ, tỉnh Phú Thọ mới là sự sáp nhập của ba tỉnh: Vĩnh Phúc, Hòa Bình và Phú Thọ; thành phố Đà Nẵng mới gồm cả tỉnh Quảng Nam; tỉnh Gia Lai mới được hình thành từ Bình Định và Gia Lai - sự kết hợp giữa duyên hải và Tây Nguyên.

Các đại biểu bấm nút thông qua Nghị quyết

Tiết kiệm lớn, hiệu quả cao: Theo tính toán sơ bộ, việc sáp nhập này sẽ giúp giảm khoảng 250.000 người làm việc trong bộ máy nhà nước, trong đó có 130.000 cán bộ, công chức, viên chức và 120.000 người hoạt động không chuyên trách cấp xã. Bên cạnh đó, ngân sách nhà nước có thể tiết kiệm hơn 190.000 tỷ đồng trong giai đoạn 2026-2030.
Tuy nhiên, hiệu quả của việc sáp nhập không chỉ nằm ở con số. Quan trọng hơn là tinh thần cải cách, hướng tới xây dựng một nền hành chính phục vụ, năng động, hiện đại, đáp ứng tốt hơn yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, hội nhập quốc tế và yêu cầu nâng cao đời sống Nhân dân.
Việc sáp nhập các tỉnh, thành chắc chắn ảnh hưởng đến hàng trăm ngàn cán bộ, công chức, người lao động. Quốc hội đã yêu cầu Chính phủ và chính quyền các địa phương khẩn trương triển khai các biện pháp hỗ trợ, sắp xếp tổ chức lại đội ngũ cán bộ theo hướng hợp lý, khách quan và nhân văn; bảo đảm đầy đủ quyền và lợi ích hợp pháp cho người dân, doanh nghiệp. Bên cạnh đó, Chính phủ cũng được giao nhiệm vụ xác định chính xác ranh giới hành chính, diện tích tự nhiên theo bản đồ và thực địa. Trường hợp phát hiện sự chênh lệch, dữ liệu sẽ được cập nhật kịp thời và công bố công khai, không cần báo cáo lại Quốc hội.
Một điểm đáng chú ý là quá trình sáp nhập sẽ đồng thời đi kèm với việc sắp xếp lại cấp xã và kết thúc hoạt động của cấp huyện. Đây là bước đi mạnh mẽ nhằm đưa chính quyền địa phương về gần hơn với người dân, gắn chặt quản lý hành chính với thực tiễn cộng đồng dân cư.
Nghị quyết vừa được Quốc hội thông qua là kết quả của một quá trình làm việc nghiêm túc, kỹ lưỡng, với sự đồng thuận rất cao từ các đại biểu Quốc hội - những người đại diện cho tiếng nói, nguyện vọng của cử tri cả nước. Điều này phản ánh niềm tin mạnh mẽ vào sự cần thiết, cấp bách và hiệu quả thiết thực mà Nghị quyết mang lại.
Từ nay đến ngày 01/7/2025, toàn bộ hệ thống chính quyền ở các tỉnh, thành sẽ bước vào giai đoạn chuẩn bị kỹ lưỡng cho việc chuyển giao, hợp nhất, kiện toàn bộ máy. Đây là cơ hội để các địa phương nhìn lại cách thức tổ chức, vận hành, đánh giá lại nguồn lực và hoạch định chiến lược phát triển dài hạn, bền vững hơn.
Người dân kỳ vọng rằng, từ chủ trương đúng đắn này, một chính quyền gần dân - hiểu dân - phục vụ dân sẽ được hình thành rõ nét hơn; đồng thời, mở ra những cơ hội mới trong thu hút đầu tư, phát triển kết cấu hạ tầng liên vùng và khai thác tốt hơn tiềm năng địa phương sau khi sáp nhập.
Việc Quốc hội thông qua Nghị quyết sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh là bước tiến lớn trong tiến trình cải cách tổ chức bộ máy Nhà nước. Với tầm vóc của một quyết định lịch sử, Nghị quyết không chỉ giúp tinh giản bộ máy, tiết kiệm chi phí mà còn thể hiện khát vọng kiến tạo một nền hành chính hiện đại, hiệu quả, phục vụ Nhân dân. Sự thành công của quá trình sắp xếp lần này sẽ là tiền đề quan trọng cho các cải cách sâu rộng hơn trong tương lai - vì một Việt Nam phát triển toàn diện và bền vững.

Hoàng Lý