Thực hiện dân chủ trong công tác kiểm tra, giám sát (KT,GS) và kỷ luật đảng

Dân chủ trong Đảng là việc phát huy quyền làm chủ, sự tham gia tích cực của đảng viên vào các công việc của Đảng, dân chủ trong Đảng phải luôn gắn với kỷ luật, kỷ cương của Đảng. Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Để làm cho Đảng mạnh, thì phải mở rộng dân chủ, thực hành lãnh đạo tập trung, nâng cao tính tổ chức và kỷ luật trong Đảng”. Xét ở phương diện chung, dân chủ là để mọi người thể hiện và phát huy tiềm năng trí tuệ của mình đóng góp vào những công việc của tập thể, dân chủ tạo ra hoạt động công khai; phát huy dân chủ và kỷ luật là khai thác có hiệu quả tiềm năng của quần chúng, là sức mạnh của một tập thể biết đoàn kết, thống nhất trong hành động để đạt hiệu quả cao trong công việc. Trong công tác KT,GS và kỷ luật đảng rất cần thực hiện dân chủ và công khai để tạo sự đồng thuận trong nội bộ Đảng cũng như của toàn xã hội.

Thực hiện dân chủ trong công tác KT,GS và kỷ luật đảng là một trong những nội dung quan trọng trong công tác xây dựng Đảng; xuất phát từ nguyên tắc tổ chức chặt chẽ và kỷ luật nghiêm minh của Đảng. Sự thể hiện dân chủ đó bao gồm những nội dung cơ bản, đầy đủ trong quy trình hoạt động KT,GS và kỷ luật đảng, cùng với tinh thần trách nhiệm của tổ chức đảng và đảng viên khi tổ chức thực hiện những nội dung có liên quan. Thực hành dân chủ trong công tác KT,GS góp phần đổi mới nội dung, phương thức sự lãnh đạo của Đảng, tạo sự đoàn kết, thống nhất, tăng cường kỷ luật, kỷ cương của Đảng, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác KT,GS.

Thực hành dân chủ trong công tác KT,GS được thực hiện thông qua các nhiệm vụ được quy định tại Điều lệ Đảng như sau:

Thứ nhất, dân chủ trong các phương pháp, quy trình KT,GS. Đó là, việc dựa vào tổ chức đảng, phát huy tinh thần tự giác của tổ chức đảng, đảng viên, phát huy trách nhiệm xây dựng Đảng của quần chúng nhân dân; triển khai thực hiện tốt công tác thẩm tra, xác minh; kết hợp chặt chẽ công tác KT,GS của Đảng với hoạt động của các tổ chức chính trị - xã hội.

Thứ hai, dân chủ trong xây dựng chương trình KT,GS; thông báo chương trình KT,GS cho đối tượng được KT,GS biết quy trình, trình tự thực hiện; thông báo kết quả KT,GS và những yêu cầu, kiến nghị đến các tổ chức đảng, đảng viên.

Thứ ba, dân chủ trong giải quyết tố cáo đối với tổ chức đảng, đảng viên bao gồm các nội dung: Tiếp nhận và xử lý đơn thư; phương pháp trao đổi, đối thoại với người tố cáo, người bị tố cáo và tổ chức đảng quản lý đảng viên; xây dựng kế hoạch giải quyết tố cáo; thông báo kết luận giải quyết tố cáo cho đảng viên và các tổ chức có liên quan.

Thứ tư, dân chủ trong việc thi hành kỷ luật đảng, nội dung này gồm: Việc áp dụng các điều khoản, hình thức kỷ luật phù hợp tương xứng với tính chất, mức độ vi phạm của tổ chức đảng, đảng viên; trước khi xem xét, thi hành kỷ luật đảng tổ chức đảng có thẩm quyền gặp và nghe đảng viên hoặc người đại diện tổ chức đảng vi phạm trình bày ý kiến; quá trình xem xét quyết định hình thức kỷ luật các tổ chức đảng có thẩm quyền thảo luận, tranh luận để áp dụng hình thức phù hợp với tính chất, mức độ sai phạm; khi công bố quyết định kỷ luật và đôn đốc đối tượng chấp hành quyết định kỷ luật và khắc phục các sai phạm đã gây ra.

Thứ năm, dân chủ trong giải quyết khiếu nại kỷ luật đảng thể hiện trong việc: Tiếp nhận nội dung khiếu nại kỷ luật đảng, giao cho tổ chức đảng có thẩm quyền giải quyết theo quy trình và ban hành kết luận giải quyết khiếu nại cho đối tượng khiếu nại và tổ chức có liên quan biết và chấp hành.

Quang cảnh Đoàn Kiểm tra của Ban Thường vụ Tỉnh ủy kiểm tra công tác lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng, tổ chức thực hiện Quy chế làm việc và thực hiện nhiệm vụ chính trị tại một Đảng ủy Sở NN&PTNT

Vấn đề dân chủ trong công tác KT,GS và thi hành kỷ luật đảng ngày càng được thực hiện tốt hơn qua từng năm và qua mỗi nhiệm kỳ Đại hội Đảng, trong đó, việc áp dụng các nguyên tắc, thủ tục, quy trình KT,GS và thi hành kỷ luật trong Đảng ngày càng hoàn thiện và dần đi vào nền nếp. Các cuộcKT,GS và thi hành kỷ luật được tiến hành khách quan, thận trọng, chặt chẽ; mặt khác, quyền và trách nhiệm của tổ chức đảng, đảng viên ngày càng được phát huy. Tuy nhiên, qua thực tiễn cho thấy vẫn còn một số tổ chức đảng chưa phát huy tốt vai trò dân chủ trong công tác KT,GS như: Lựa chọn nội dung, đối tượng theo kiểu “dễ vào, dễ ra”; để bảo vệ thành tích không tiến hành KT,GS; khi kết luận KT,GS và kỷ luật đảng không trao đổi, gặp gỡ với đối tượng… Những biểu hiện trên dẫn đến chưa thực hành tốt dân chủ trong công tác KT,GS và kỷ luật của Đảng.

Để làm tốt việc thực hành dân chủ trong công tác KT,GS cần tập trung một số nhiệm vụ trọng tâm sau:

Một là, cấp ủy, tổ chức đảng và ủy ban kiểm tra các cấp quán triệt và tổ chức thực hiện nghiêm túc Điều lệ Đảng, các nghị quyết, chỉ thị, quy định, quy chế, quyết định, hướng dẫn của Trung ương có liên quan đến công tác KT,GS và kỷ luật Đảng; nâng cao chất lượng công tác tư tưởng, tăng cường tuyên truyền, giáo dục, làm cho cán bộ, đảng viên nhận thức đầy đủ về thực hiện dân chủ trong công tác KT,GS và kỷ luật Đảng.

Hai là, thực hiện đầy đủ và nghiêm túc nguyên tắc tập trung dân chủ trong sinh hoạt Đảng, đề cao tinh thần tự phê bình và phê bình trong Đảng; nâng cao trách nhiệm lãnh đạo quản lý của tổ chức đảng; thực hiện tốt mối quan hệ giữa tổ chức Đảng với quần chúng nhân dân, giữa cấp trên và cấp dưới. Tôn trọng và lắng nghe ý kiến phản ánh của cấp dưới, của Nhân dân.

Ba là, lựa chọn, bố trí cán bộ đảm bảo tiêu chuẩn, có trình độ, năng lực để tổ chức, triển khai thực hiện ý chí của tập thể đã thống nhất. Quy định rõ trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền và cán bộ lãnh đạo, quản lý trong thực hiện trách nhiệm nêu gương nhất là thực hành dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách, tự phê bình và phê bình.

Bốn là, thực hiện tốt các quy chế phối hợp với các tổ chức đảng có liên quan trong việc phối hợp thực hiện công tác KT,GS; phát huy vai trò giám sát của các tổ chức chính trị - xã hội để phát hiện và phản ánh kịp thời các hành vi sai phạm của tổ chức đảng và đảng viên.

Thực hành tốt dân chủ trong công tác KT,GS và kỷ luật của Đảng nhằm nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả công tác KT,GS; phát huy đầy đủ quyền và nghĩa vụ của tổ chức đảng, đảng viên theo quy định của Điều lệ Đảng; giúp cấp ủy, tổ chức đảng có biện pháp tích cực đấu tranh với các biểu hiện mất dân chủ trong thực hiện nhiệm vụ KT,GS; đồng thời, góp phần trực tiếp phát huy mạnh mẽ dân chủ trong Đảng, có tác dụng tích cực thúc đẩy dân chủ của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội.

Phan Huỳnh Yến Nhung