Hướng tới kỷ niệm 49 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975), thực hiện Kế hoạch số 134/KH-VLS, ngày 28/02/2024 của Viện Lịch sử Quân sự, sáng ngày 23/4/2024 tại Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Đồng Nai, Viện Lịch sử Quân sự đã phối hợp với Tỉnh ủy Đồng Nai; Quân Khu 7; Quân đoàn 4; Sư đoàn 341 tổ chức Hội thảo khoa học “Chiến thắng Trảng Bom ngày 27/4/1975” trong chiến dịch Hồ Chí Minh - ý nghĩa và bài học kinh nghiệm.
Tham dự Hội thảo khoa học có các đồng chí: Thượng tướng Phùng Sỹ Tấn, Phó Tổng tham mưu Trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam, Bí thư Đảng ủy Bộ Tổng tham mưu, Cơ quan Bộ Quốc phòng; Thiếu tướng Nguyễn Hoàng Nhiên, Viện Trưởng Viện lịch sử Quân sự; các đồng chí lãnh đạo Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng; lãnh đạo, chỉ huy các cơ quan, đơn vị Bộ Quốc phòng; lãnh đạo các địa phương, các tướng lĩnh, sĩ quan, cựu chiến binh; các nhà khoa học trong và ngoài quân đội. Về phía tỉnh Đồng Nai có các đồng chí: Hồ Thanh Sơn, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy; Thái Bảo, TVTU, Chủ tịch HĐND tỉnh; Nguyễn Sơn Hùng, TUV, Phó Chủ tịch UBND tỉnh và đại diện lãnh đạo một số sở, ban, ngành, đoàn thể, địa phương tỉnh Đồng Nai cùng tham dự.
Cách đây 49 năm, vào đêm 21/4/1975 khi thời cơ chiến lược đã đến, Bộ Chỉ huy chiến dịch Hồ Chí Minh quyết định giao nhiệm vụ cho Quân đoàn 4 tấn công địch trên hướng Đông Bắc, tiến chiếm và giải phóng Trảng Bom, Biên Hòa làm bàn đạp để đại quân ta tiến vào Sài Gòn theo trục đường bộ. Sau khi nhận lệnh từ Bộ Chỉ huy chiến dịch, Bộ Tư lệnh Quân đoàn quyết định giao nhiệm vụ giải phóng Trảng Bom, Biên Hòa cho Sư đoàn 341. Dù gặp sự kháng cự ác liệt của quân địch, song mỗi cán bộ, chiến sĩ của Sư đoàn 341 không hề nao núng, phát huy truyền thống anh hùng của Sư đoàn và mệnh lệnh của Đại tướng Võ Nguyên Giáp “Thần tốc, thần tốc hơn nữa, táo bạo, táo bạo hơn nữa, tranh thủ từng phút, từng giờ, xốc tới miền Nam. Quyết chiến và toàn thắng” cùng với sự yêu thương, che chở của Nhân dân, Sư đoàn 341 đã vận dụng sáng tạo nghệ thuật quân sự Việt Nam. Thọc sâu bao vây, chia cắt nhanh, tiêu diệt từng bộ phận, tiến lên tiêu diệt toàn bộ quân địch, tiến công liên tục, “thần tốc” đánh cả ngày lẫn đêm.
Sau nhiều ngày vây lấn quân ta khép chặt vòng vây, quân địch như cá năm trên thớt hoảng loạn chống trả quyết liệt. Vào lúc 05 giờ sáng ngày 27/4/1975, với sự yểm trợ của pháo binh Sư đoàn 341 cấp tập tấn công ào ạt vào trung tâm thị trấn Trảng Bom, Bầu Cá, ga Sông Mây, suối Đĩa… Cuộc chiến diễn ra vô cùng ác liệt, đến 10 giờ 30 phút, ngày 27/4/1975 không chống cự nổi trước thế trận tấn công như sóng vỗ bờ của quân ta, quân địch buộc tháo chạy, Trảng Bom hoàn toàn được giải phóng. Đây là một trong những trận đánh đạt hiệu suất chiến đấu cao trong toàn bộ Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, đập tan một “mắt xích cứng” trên đường số 1 thuộc hệ thống phòng ngự trọng yếu phía Đông Sài Gòn của địch, mở đường cho Quân đoàn 4 cùng lực lượng cơ động của Bộ phát triển thế chiến dịch, kịp thời giải phóng Biên Hòa, Sài Gòn vào ngày 30/4/1975. Chiến thắng Trảng Bom đã để lại nhiều bài học kinh nghiệm quý báu, đặc biệt là những nét đặc sắc về nghệ thuật quân sự như: nghệ thuật chọn hướng và sử dụng lực lượng; nghệ thuật phối hợp hiệp đồng binh chủng phát huy sức mạnh binh đoàn chủ lực; nghệ thuật chỉ huy, điều hành trận đánh…
Đoàn chủ trì Hội thảo khoa học
Tại Hội thảo đã tập trung nghiên cứu và làm rõ nghệ thuật quân sự trong trận chiến đấu tại Trảng Bom ngày 27/4/1975, từ đó, khẳng định những đóng góp to lớn của Sư đoàn 341 cùng với quân và dân tỉnh Đồng Nai phá vỡ tuyến phòng thủ “cánh cửa thép” hướng Đông Sài Gòn, tạo điều kiện thuận lợi cho các lực lượng phát triển tiến công về Biên Hòa, Sài Gòn - Gia định, tiến tới hoàn thành thắng lợi mục tiêu của Chiến dịch Hồ Chí Minh, kết thúc cuộc kháng chiến chống Mỹ, giải phóng miềm Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975). Qua đó, nghiên cứu, làm rõ tinh thần đoàn kết, thống nhất, quan điểm, tư tưởng tiến công cùng ý chí, quyết tâm chiến đấu cao, tuy mới thành lập nhưng Sư đoàn 341 không ngừng trưởng thành, lớn mạnh về mọi mặt, tiến tới một trấn đánh hiệp đồng quân binh chủng cấp Sư đoàn, thời gian tổ chức gấp, nhưng đạt hiệu suất chiến đấu cao. Qua đó, nhằm tri ân, tôn vinh công lao của các thế hệ cha anh đi trước, xây dựng Sư đoàn 341 ngày càng vững mạnh, khơi dậy lòng tự hào, tự tôn dân tộc góp phần vào công tác giáo dục truyền thống, xây dựng và phát huy phẩm chất “Bộ độ Cụ Hồ’ trong thời kỳ mới.
Tại Hội thảo, các đồng chí đại biểu được nghe 09 tham luận của các nhà khoa học, nhà nghiên cứu trong và ngoài Quân đội trình bày, nội dung các tham luận có những đóng góp mới về lý luận và thực tiễn, đã tập trung làm rõ các kinh nghiệm, vận dụng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Đến tham dự Hội thảo khoa học thay mặt tỉnh Đồng Nai, đồng chí Hồ Thanh Sơn, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy có bài phát biểu chào mừng Hội thảo, đồng chí nhấn mạnh trong chiến thắng Trảng Bom ngày 27/4/1975, thực hiện chủ trương của Trung ương Đảng và nhiệm vụ do Trung ương Cục miền Nam, Khu ủy miền Đông giao, Tỉnh ủy Biên Hòa, Huyện ủy Trảng Bom đã khẩn trương chuẩn bị mọi mặt, huy động tối đa các nguồn lực, tham gia cùng bộ đội chủ lực chuẩn bị địa bàn đứng chân, phương tiện, vũ khí với quyết tâm “một ngày bằng hai mươi năm”, không thể để chậm. Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo sáng suốt của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, với tinh thần quyết liệt tấn công của đơn vị chủ lực Sư đoàn 341, Sư đoàn 7 (Quân đoàn 4), sự nổi dậy phối hợp của lực lượng vũ trang và Nhân dân địa phương, đã đánh bại sự kháng cự của địch tại Trảng Bom; làm tan rã các Chiến đoàn 43, 48, 52 thuộc Sư đoàn 18 và các Tiểu đoàn bảo an, Đại đội biệt lập; làm tan rã hệ thống chính quyền dân sự, giải phóng địa bàn rộng lớn có nhiều đồng bào các dân tộc sinh sống, đặc biệt là đồng bào Công Giáo, tạo thế bao vây, uy hiếp địch từ hướng Đông Bắc thị xã Biên Hòa, làm tiền đề quan trọng để giải phóng hoàn toàn Biên Hòa, góp phần làm nên chiến thắng mùa Xuân năm 1975, thống nhất đất nước.
Đ/c Hồ Thanh Sơn, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy phát biểu chào mừng Hội thảo khoa học
Đồng chí Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy nhấn mạnh, Hội thảo hôm nay là dịp để cán bộ, đảng viên Nhân dân và lực lượng vũ trang trong tỉnh Đồng Nai ôn lại truyền thống, tiếp tục khẳng định ý nghĩa lịch sử và bài học kinh nghiệm của chiến thắng Trảng Bom ngày 27/4/1975. Đồng thời, đây cũng là dịp để tỉnh Đồng Nai giới thiệu với quý đại biểu và Nhân dân trong cả nước về vùng đất, con người Đồng Nai trong đấu tranh giải phóng dân tộc và trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay. Hội thảo sẽ góp phần không nhỏ vào việc tuyên truyền, giáo dục cho thế hệ trẻ hôm nay và mai sau, các tầng lớp nhân dân về niềm tự hào dân tộc, truyền thống anh hùng cách mạng của Quân đội ta và Nhân dân ta trong kháng chiến cũng như trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Cũng trong khuôn khổ Hội thảo, các đồng chí đại biểu đã tổ chức đi thăm và tặng quà cho 05 gia đình chính sách trên địa bàn huyện Trảng Bom; tổ chức dâng hương tại Nghĩa trang liệt sĩ huyện Trảng Bom, tỉnh Đồng Nai.
Bùi Thị Cúc