Tổng Bí thư Lê Duẩn với phong trào cách mạng tỉnh Biên Hòa - Đồng Nai

Gia đình đồng chí Lê Duẩn, Nguyễn Văn Linh, Trần Quốc Thảo ở miền Đông Nam bộ, năm 1951 (Ảnh TL)

Tổng Bí thư Lê Duẩn  (thứ ba trái sang) thăm Công ty Cao su Đồng Nai, năm 1981

Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược và trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, vùng đất Biên Hòa - Đồng Nai vinh dự được đồng chí Lê Duẩn nhiều lần về thăm và trực tiếp chỉ đạo. Từ cuối năm 1945 đến năm 1946, khi thực dân Pháp đã chiếm hầu hết các địa phương trong tỉnh Biên Hòa và tiến hành càn quét, đánh phá phong trào kháng chiến. Cuối tháng 01/1947, tại Chiến khu Đ, Ban Chỉ huy Chi đội 10 Biên Hòa do đồng chí Huỳnh Văn Nghệ làm Chi đội trưởng đã họp hội nghị triển khai kế hoạch năm 1947, đề ra chủ trương đánh địch trên đường giao thông địch nhằm hưởng ứng Chỉ thị “đẩy mạnh đánh giao thông địch” của Bộ Tư lệnh Khu 7 và lời kêu gọi “Toàn quốc kháng chiến” của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ngày 19/5/1947, đúng vào dịp kỷ niệm Ngày sinh Hồ Chủ tịch, Chi đội 10 đã nổ súng đánh đoàn tàu hỏa của địch trên đoạn đường sắt Bảo Chánh, mở màn đợt đánh giao thông của Chi đội 10 trên chiến trường Xuân Lộc. Đúng lúc Chi đội 10 vừa đánh xong trận Bảo Chánh, Bí thư lâm thời Xứ ủy Nam Bộ Lê Duẩn đang trên đường từ Việt Bắc về Đồng Tháp Mười đã ghé thăm căn cứ tại núi Chứa Chan. Sau khi nghe Chi đội trưởng Huỳnh Văn Nghệ báo cáo tình hình bộ đội, đồng chí Lê Duẩn đã nán lại Xuân Lộc để quan sát và tìm hiểu trình độ chiến đấu của chi đội trong trận đánh tiếp theo. Đầu tháng 6/1947, Chi đội 10 tiếp tục tổ chức đánh đoàn tàu quân sự của địch trên đoạn đường sắt Trảng Táo - Gia Huynh. Sau trận đánh, tại hội nghị rút kinh nghiệm, đồng chí Lê Duẩn đã biểu dương tinh thần khắc phục khó khăn, chủ động tấn công địch và hành động mưu trí, dũng cảm trong chiến đấu của cán bộ, chiến sĩ Chi đội 10. Bên cạnh đó, Đồng chí nhắc nhở cán bộ các cấp của Chi đội cần quan tâm đầy đủ vấn đề chiến thuật, kỹ thuật và kỷ luật quân sự, đồng thời, quan tâm đến việc tham gia xây dựng phát triển lực lượng dân quân du kích, duy trì và phát huy tốt mối quan hệ giữa Chi đội với dân quân du kích nơi Chi đội đứng chân hoạt động. Ý kiến của đồng chí Lê Duẩn có tác dụng cổ vũ tinh thần hăng hái chiến đấu của cán bộ chiến sĩ Chi đội 10, đồng thời, chỉ ra những nội dung chi đội cần phấn đấu, rèn luyện trong thời gian tới. Tại hội nghị quân sự Nam bộ (tháng 8/1949), đồng chí Lê Duẩn đã chỉ đạo Khu 7 tập trung phá hoại chính sách quân sự, kinh tế, chính trị của địch, cụ thể là phá các trục đường giao thông quan trọng, các đồn điền cao su, củng cố và xây dựng Chiến khu Đ, đẩy mạnh công tác vũ trang tuyên truyền vào vùng dân tộc thiểu số. Tháng 6/1954, khi cùng đoàn cán bộ miền Nam từ Chiến khu Việt Bắc về đến Chiến khu Đ, đồng chí Lê Duẩn đã trực tiếp làm việc với tỉnh Thủ Biên (gồm Biên Hòa và Thủ Dầu Một nhập lại từ năm 1951). Đồng chí đã chuyển lời thăm hỏi ân cần của Trung ương Đảng và Bác Hồ đến đồng bào, cán bộ, chiến sĩ trong tỉnh. Đi thăm các đơn vị quân đội, đồng chí Lê Duẩn đã động viên quân và dân Thủ Biên lập thành tích xuất sắc hơn nữa để cùng cả nước làm tròn nhiệm vụ cách mạng giao. Một trong những kết quả trong việc vận dụng sáng tạo “Đề cương cách mạng miền Nam” của đồng chí Lê Duẩn ở chiến trường Biên Hòa là cuối năm 1956, Đảng bộ nhà lao Tân Hiệp quyết định lãnh đạo cuộc vượt ngục, giải thoát hàng trăm cán bộ, chiến sĩ cách mạng về với Nhân dân. Từ năm 1958 trở đi, đồng chí Lê Duẩn ít có điều kiện gắn bó với miền Nam do được điều động về Trung ương giữ vị trí quan trọng khác, nhưng Đồng chí luôn quan tâm, theo dõi đến phong trào cách mạng miền Nam. Với vai trò là Bí thư thứ nhất Trung ương Đảng, đồng chí Lê Duẩn có nhiều bức “Thư vào Nam” để định hướng, chỉ đạo các phong trào cách mạng. Từ kinh nghiệm đánh đặc công “lừng lẫy khắp năm châu” của bộ đội pháo binh Miền vào sân bay Biên Hòa (ngày 31/10/1964), trong “Thư vào Nam” hồi tháng 5/1965, Bí thư thứ nhất Lê Duẩn đã viết: “Hiện nay, ta vừa phải chuẩn bị đầy đủ lực lượng dự trữ chiến lược, vừa phải mở nhiều mặt trận để phân tán địch, nhử địch ra vùng rừng núi tiêu diệt chúng. Ta cần phát triển lực lượng và nâng cao chất lượng bộ đội đặc công, đánh vào các sân bay, các trận địa pháo, kho bom đạn, xăng dầu, trừng trị địch ngay trong căn cứ trước khi chúng hành động”[1]. Thực hiện chỉ đạo đó, quân và dân Biên Hòa và lực lượng của trên đã nhiều lần tiến đánh vào sân bay Biên Hòa, Kho liên hợp hậu cần Long Bình, Kho bom đạn Thành Tuy Hạ… gây cho địch nhiều thiệt hại.

Sau ngày đất nước thống nhất, tháng 5/1975, trên cương vị là Tổng Bí thư của Đảng, đồng chí Lê Duẩn đã về chỉ đạo việc tiếp quản thành phố Biên Hòa, đi thăm cán bộ, chiến sĩ làm nhiệm vụ bảo vệ sân bay Biên Hòa; thăm cán bộ, công nhân trong Khu Công nghiệp Biên Hòa I... Ngày 25/7/1975, đồng chí Lê Duẩn tiếp tục về thăm Công ty Công su Đồng Nai (thời gian này gọi là Ban Cao su miền Đông). Lần đầu tiên, một đồng chí lãnh đạo cao nhất của Đảng đến với công nhân cao su miền Đông sau ngày miền Nam vừa giải phóng. Tổng Bí thư Lê Duẩn đã ân cần hỏi thăm về tình hình đời sống của anh, chị em công nhân, về năng suất lao động. Sau khi nghe báo cáo về chuyển biến bước đầu của nhà máy An Lộc và nông trường An Lộc (nay thuộc phường Suối Tre, thành phố Long Khánh), đồng chí Lê Duẩn căn dặn: Các đồng chí làm như vậy là tốt, nhưng phải cố gắng hơn nữa, mọi cái còn mới lắm. Cần phải tăng cường đoàn kết, giáo dục ý thức làm chủ, chăm lo đời sống cho công nhân nhiều hơn nữa. Thực hiện lời căn dặn của Tổng Bí thư, anh chị em công nhân ở các đơn vị tiếp tục đẩy mạnh phong trào thi đua, có nhiều sáng kiến cải tiến kỹ thuật làm lợi cho Nhà nước. Trong phong trào thi đua lập thành tích chào mừng Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ V, các nông trường, đơn vị thuộc Công ty Công su Đồng Nai đã được Hội đồng Nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng II và III. Năm 1981, trong niềm vui chung của cán bộ, công nhân, Công ty Cao su Đồng Nai vinh dự được đón tiếp Tổng Bí thư Lê Duẩn về thăm lần thứ hai.

Tại Đại hội Công ty Cao su Đồng Nai lần thứ II, ngày 01/12/1982, đại hội vinh dự được đón tiếp đồng chí Lê Duẩn, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng về thăm lần thứ ba. Sau khi theo dõi báo cáo tổng kết những thành tích đã đạt được của Công ty Cao su Đồng Nai trong thời gian qua, đồng chí Lê Duẩn đã ân cần căn dặn: Phải xây dựng và giữ gìn truyền thống của công nhân cao su, làm sao cho thế hệ các đồng chí hôm nay và lớp con cháu ngày mai ai ai cũng có cuộc sống bảo đảm có đủ trình độ, đủ ý chí kế tục sự nghiệp vẻ vang của giai cấp công nhân trong ngành cao su Việt Nam... Nhiệm vụ của đội ngũ công nhân ngành cao su nói chung, của Đảng bộ và công nhân cao su Đồng Nai nói riêng là phải ra sức phấn đấu làm nhiều cao su cho Tổ quốc, tạo ra nguồn xuất khẩu chủ lực góp phần quan trọng vào sự nghiệp công nghiệp hóa xã hội chủ nghĩa nước nhà.

Vào đầu năm 1983, tỉnh Đồng Nai tổ chức Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ III, một lần nữa, tỉnh Đồng Nai được đón Tổng Bí thư Lê Duẩn về dự và có bài phát biểu quan trọng. Là người có nhiều năm gắn bó với vùng đất miền Đông Nam bộ, với Biên Hòa - Đồng Nai, nên đồng chí Lê Duẩn phát biểu không cần văn bản chuẩn bị trước nhưng rất đầy đủ, sâu sắc và tỏ rõ sự am tường mọi lĩnh vực tại địa phương. Tổng Bí thư Lê Duẩn chỉ rõ những thế mạnh của Đồng Nai về đất, rừng, có khu công nghiệp và lực lượng tiểu thủ công nghiệp tương đối phát triển, có điều kiện quan hệ hợp tác kinh tế rộng trong khu vực. Thay mặt Ban Chấp hành Trung ương Đảng, đồng chí Lê Duẩn đã khen ngợi quân và dân Đồng Nai: “Trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, trên chiến trường miền Đông “gian lao mà anh dũng”, Đồng Nai là một mảnh đất kiên cường mà biết bao khu rừng, ngọn núi, khúc sông đã trở thành tên gọi của nhiều chiến công lừng lẫy. Trong giai đoạn mới, hòa nhịp với bước phát triển của cách mạng miền Nam sau ngày giải phóng, tỉnh Đồng Nai đã tiến được một bước đáng kể trên con đường xã hội chủ nghĩa”[2].

Với tầm nhìn chiến lược, đồng chí khẳng định: Đồng Nai có đủ điều kiện về sức người sức của xây dựng tỉnh nhà phát triển vững mạnh, góp phần xứng đáng vào sự nghiệp công nghiệp hóa đất nước. Nhưng muốn công nghiệp hóa tỉnh nhà, theo đồng chí Lê Duẩn, với lợi thế sẵn có Đồng Nai cần: Tập trung mở rộng và phát triển diện tích cây công nghiệp ngắn và dài ngày chất lượng cao phục vụ cho xuất khẩu. Mặt khác, tỉnh cần xây dựng nguồn nguyên liệu phục vụ cho công nghiệp chế biến.

Tại các buổi nói chuyện trong những lần về thăm và làm việc tại Đồng Nai, Tổng Bí thư Lê Duẩn cũng đặc biệt lưu ý Đảng bộ tỉnh quan tâm nhiều hơn đến công tác xây dựng Đảng, đào tạo đội ngũ cán bộ có năng lực lãnh đạo, quan tâm bồi dưỡng đội ngũ cán bộ kế thừa. Đặc biệt, đồng chí Lê Duẩn lưu ý nhiều đến công tác tự phê bình, phê bình, trau dồi đạo đức cách mạng trong toàn Đảng bộ tỉnh.

Đoàn Trung Kiên