Ban Bí thư ban hành Quy định số 285-QĐ/TW ngày 22/4/2025 về phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn vi phạm của tổ chức đảng và đảng viên

Ngày 22/4/2025, Ban Bí thư Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam ban hành Quy định số 285-QĐ/TW về “phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn vi phạm của tổ chức Đảng và đảng viên”. Đây là một nội dung quan trọng, có tính định hướng chiến lược trong công tác xây dựng Đảng, nhằm nâng cao tính kỷ luật, kỷ cương trong toàn hệ thống chính trị, đồng thời góp phần siết chặt và nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát trong Đảng.

Quy định số 285-QĐ/TW ngày 22/4/2025 của Ban Bí thư về “phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn vi phạm của tổ chức đảng và đảng viên” gồm 4 chương, 12 điều quy định về nguyên tắc, phương pháp, cách thức, trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng và người có thẩm quyền trong phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn vi phạm của tổ chức đảng, đảng viên. Phạm vi áp dụng đối với cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan, tổ chức, cán bộ, đảng viên và tổ chức, cá nhân có liên quan.

Hình minh họa

Theo đó, nguyên tắc phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn vi phạm của tổ chức đảng và đảng viên được quy định tại Điều 3 Quy định số 285-QĐ/TW như sau:

- Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, nâng cao kỷ luật, kỷ cương trước hết là sự nêu gương về ý thức, trách nhiệm của tổ chức đảng, đảng viên trong việc chấp hành chủ trương, quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước; kết hợp chặt chẽ, đồng bộ giữa tích cực phòng ngừa với chủ động phát hiện, ngăn chặn, xử lý nghiêm minh, kịp thời các vi phạm của tổ chức đảng, đảng viên.

- Mọi vi phạm của tổ chức đảng, đảng viên phải được kịp thời phát hiện, ngăn chặn và xử lý nghiêm minh; khắc phục hậu quả theo đúng quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Cơ quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm thông báo, trao đổi, cung cấp thông tin, hồ sơ, tài liệu có liên quan đến vi phạm của tổ chức đảng, đảng viên cho cấp ủy, ủy ban kiểm tra có thẩm quyền để xử lý theo quy định. Thông tin về vi phạm của tổ chức đảng, đảng viên được công khai hoặc bảo mật theo quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước.

- Việc phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn vi phạm phải căn cứ các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước, phù hợp với chuẩn mực đạo đức, quy tắc ứng xử; tôn trọng, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của tổ chức đảng và đảng viên.

Điều 4, Điều 5, Điều 6 của Quy định số 285-QĐ/TW quy định cụ thể, chi tiết về phòng ngừa, phát hiện và ngăn chặn vi phạm của tổ chức đảng và đảng viên.

Trách nhiệm của tổ chức, cá nhân trong phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn vi phạm của tổ chức đảng, đảng viên được quy định tại Điều 9 của Quy định số 285-QĐ/TW như sau:

* Đối với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội:

- Tuyên truyền các chủ trương, quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước, các phương pháp phát hiện, phòng ngừa, ngăn chặn vi phạm đối với tổ chức đảng, đảng viên, cán bộ, công chức, viên chức.

- Thực hiện yêu cầu của cơ quan, tổ chức, đơn vị, người có thẩm quyền trong quá trình phát hiện, ngăn chặn, xử lý vi phạm của tổ chức đảng, đảng viên.

- Vận động Nhân dân phản ánh, cung cấp thông tin về vi phạm của tổ chức đảng, đảng viên; thông qua giám sát, tiếp xúc, đối thoại với cử tri, tiếp nhận, xử lý, chuyển cấp ủy, ủy ban kiểm tra thông tin, hồ sơ, tài liệu liên quan đến vi phạm của tổ chức đảng, đảng viên.

- Kịp thời phản ánh, kiến nghị về những hạn chế, khuyết điểm của tổ chức đảng, đảng viên đến cấp ủy, tổ chức đảng quản lý; kiến nghị việc xem xét, xử lý đối với tổ chức đảng, đảng viên vi phạm.

- Tăng cường vai trò giám sát, phản biện xã hội, góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền trong sạch, vững mạnh. Kiến nghị với cấp ủy, tổ chức đảng hoàn thiện các quy định về phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn vi phạm của tổ chức đảng, đảng viên.

* Các cơ quan báo chí, thông tin, truyền thông: Phát huy vai trò, trách nhiệm tuyên truyền, đưa tin, đấu tranh với các hành vi vi phạm và cung cấp thông tin, tài liệu về vi phạm của tổ chức đảng, đảng viên đến cấp ủy, ủy ban kiểm tra có thẩm quyền xem xét, giải quyết.

* Cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và công dân: Có trách nhiệm tố cáo, tố giác, phản ánh, kiến nghị và hợp tác với các cấp ủy, tổ chức đảng, người có thẩm quyền trong phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn vi phạm của tổ chức đảng, đảng viên theo quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước.

Về xử lý vi phạm trong phòng ngừa, phát hiện và ngăn chặn vi phạm của tổ chức đảng và đảng viên quy định tại Điều 10 của Quy định số 285-QĐ/TW: Tổ chức, cá nhân có hành vi bao che, che giấu, không cung cấp thông tin, hồ sơ, tài liệu vi phạm của tổ chức đảng, đảng viên thì tùy theo tính chất, mức độ, hậu quả, nguyên nhân sẽ bị xử lý kỷ luật, xử lý hành chính hoặc xử lý hình sự; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật.

Quy định số 285-QĐ/TW ngày 22/4/2025 ban hành thể hiện quyết tâm của Trung ương Đảng trong việc thực hiện hiệu quả chiến lược công tác kiểm tra, giám sát của Đảng đến năm 2030, chủ động phòng ngừa, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm trong nội bộ tổ chức Đảng, qua đó góp phần giữ gìn sự trong sạch, vững mạnh của Đảng và củng cố niềm tin của Nhân dân đối với Đảng.

Phan Huỳnh Yến Nhung