Kỷ niệm 70 năm bài viết “Những trường học lớn và tốt” của Chủ tịch Hồ Chí Minh (26/4/1954-26/4/2024)

          Mặc dù bận rộn rất nhiều việc quốc gia đại sự, nhất là cập nhật thông tin hàng giờ từ chiến trường Điện Biên Phủ, nhưng Chủ tịch Hồ Chí Minh vẫn dành thời gian quý báu của mình để viết bài “Những trường học lớn và tốt” đăng trên Báo Nhân Dân số 180 với bút danh C.B vào ngày 26/4/1954 nhằm định hướng công tác giáo dục đạo đức cách mạng đối với đội ngũ CB,ĐV trong giai đoạn mới của đất nước là chuẩn bị khôi phục kinh tế, hàn gắn vết thương chiến tranh. Người mong muốn đội ngũ CB,ĐV này phải tiếp tục hết lòng, hết sức phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân.

Tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác cán bộ là một bộ phận cấu thành hệ thống tư tưởng của Người, có giá trị lịch sử và thực tiễn vô cùng sâu sắc. Tư tưởng của Người về công tác cán bộ đã trở thành kim chỉ nam cho Đảng ta trong công tác xây dựng Đảng ở mỗi giai đoạn, thời kỳ cách mạng khác nhau. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, một khi đã có đường lối cách mạng đúng thì cán bộ là khâu quyết định “công việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hay kém”[1], “cán bộ là cái gốc của mọi công việc”[2]. Trong tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc” năm 1947, Người viết: “Cán bộ là những người đem chính sách của Đảng, của Chính phủ giải thích cho dân chúng hiểu rõ và thi hành. Đồng thời đem tình hình của dân chúng báo cáo cho Đảng, cho Chính phủ hiểu rõ, để đặt chính sách cho đúng. Vì vậy, cán bộ là cái gốc của mọi công việc”[3]. Vì vậy, công tác cán bộ của Ðảng có ý nghĩa quyết định tới sự thành bại của cách mạng Việt Nam. Trong các bài nói hoặc bài viết về công tác cán bộ của Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh thường xuyên quan tâm đến các vấn đề cốt lõi, mang tính nguyên tắc và toàn diện đó là việc lựa chọn, huấn luyện, đào tạo, đánh giá, bố trí sử dụng, quản lý và chính sách cán bộ. 

Mở đầu bài viết “Những trường học lớn và tốt”, Người nêu sự cần thiết về số lượng đội ngũ CB,ĐV phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân, đó là “để kháng chiến thắng lợi, kiến quốc thành công, ta cần một số cán bộ thật nhiều và thật tốt, toàn tâm toàn lực phụng sự Tổ quốc, phụng sự Nhân dân”[4]. Theo đó, việc lựa chọn cán bộ là bước đầu tiên, nó cực kỳ quan trọng trong tạo ra nguồn nhân lực chất lượng cao nhất cho cách mạng. Lựa chọn cán bộ là nhằm tìm kiếm, phát hiện để bố trí, sử dụng những cán bộ có đức, có tài, có tâm huyết cống hiến cho Tổ quốc. Ở thời điểm năm 1954, Chủ tịch Hồ Chí Minh giới thiệu các đơn vị bồi dưỡng, đào tạo CB,ĐV có chất lượng toàn diện nhất, đó là “hiện nay có ba trường học rất lớn và rất tốt để đào tạo số cán bộ ấy: Quân đội nhân dân; Thanh niên xung phong; Đội phát động quần chúng (triệt để giảm tô và cải cách ruộng đất). Những trường ấy có hàng triệu quần chúng làm giáo viên”[5]. Từ đó, Người yêu cầu đội ngũ cán bộ, chiến sĩ, công chức qua môi trường học tập tại các trường này, phải rèn luyện đạo đức, lối sống, tiếp thu tri thức khoa học để hình thành “những đức tính tốt như: Quyết tâm, gan dạ, kiên quyết, không sợ khó, không sợ khổ. Được bồi dưỡng tính tổ chức, tính kỷ luật. Do quần chúng thẳng thắn phê bình, mà cán bộ tẩy rửa được những tính xấu như: Quan liêu, mệnh lệnh, tham ô, lãng phí… Ở những trường ấy, miệng nói tay làm, lý luận gắn liền với thực hành. Nó làm cho cán bộ tư tưởng thêm thông, lập trường thêm vững, lề lối làm việc thêm dân chủ”[6], sẽ đào tạo thành công đội ngũ CB,ĐV hết lòng, hết sức phụng sự Tổ quốc và Nhân dân.

Đồng thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh mong muốn mỗi người CB,ĐV, công chức phải thường xuyên nâng cao trình độ, năng lực tổ chức thực hành để hoàn thành các nhiệm vụ được giao. Để có được một đội ngũ cán bộ tốt, ngang tầm nhiệm vụ cách mạng, thì cán bộ phải luôn luôn học tập về mọi mặt để nâng cao trình độ. Cán bộ phải là những người tiên tiến, nếu bị tụt hậu thì không thể xứng đáng là người lãnh đạo, là người đầy tớ thật trung thành của Nhân dân. Với quan điểm “học cốt để biết đạo lý làm người, để giúp dân, không nên theo đuổi mục đích đỗ đạt để làm quan và nhũng nhiễu dân”[7]. Chủ tịch Hồ Chí Minh nhiều lần nhắc nhở rằng học tập không phải chỉ vì bằng cấp, danh thơm tiếng tốt, tiền tài, địa vị để vinh thân, mà là học tập để trở thành người có tri thức, có chuyên môn, văn hóa… gắn liền với việc tu dưỡng phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống để mỗi người CB,ĐV hội đủ cả đức và tài, vừa hồng vừa chuyên. Quá trình học tập, tự học và học tập suốt đời của mỗi người chính là để mở mang hiểu biết, bổ sung tri thức nhằm phát huy tốt hơn những ưu điểm, thế mạnh, sở trường của bản thân; làm cho năng lực làm chủ, tư duy sáng tạo của mỗi CB,ĐV trong cuộc sống đời thường cũng như trong công tác lãnh đạo, quản lý được nâng lên, đạt hiệu quả thiết thực, góp phần phụng sự Tổ quốc, Nhân dân ngày một tốt hơn. Do đó, Bác Hồ cho rằng: “Những trường ấy vừa huấn luyện, vừa thử thách cán bộ. Nếu ai không chịu nổi thử thách, trước sự kiểm tra nghiêm khắc mà công bằng của quần chúng, thì người ấy chỉ có thể mình tự trách mình. Nếu thắng lợi trong cuộc thử thách, thì chắc chắn thành người cán bộ tốt, cần cho kháng chiến thắng lợi, kiến quốc thành công”[8]. Theo Bác Hồ kính yêu, để nêu gương, thì trước hết bản thân mỗi CB,ĐV phải làm gương trong mọi việc từ nhỏ đến lớn, trở thành phong cách, thói quen tự nhiên trong công tác hằng ngày, đó là “đảng viên đi trước, làng nước theo sau”[9]. Từ đó, CB,ĐV “phải làm gương mẫu trong lao động, sản xuất và trong học tập”[10]; “phải xung phong gương mẫu trong mọi công việc, hết lòng hết sức phục vụ Nhân dân”[11]; “phải gương mẫu, phải thiết thực, miệng nói tay làm để làm gương cho Nhân dân” [12] học tập và làm theo.  

Năm 2024, kỷ niệm 70 năm bài viết “Những trường học lớn và tốt” của Chủ tịch Hồ Chí Minh (26/4/1954-26/4/2024) với 244 từ trở thành những chỉ dẫn, huấn thị có giá trị lý luận, thực tiễn sâu sắc, để mỗi CB,ĐV, lực lượng vũ trang, công chức, viên chức, đoàn viên, hội viên, người dân trong và ngoài thực hiện tốt hơn nữa Kết luận số 01-KL/TW của Bộ Chính trị (khóa XIII) về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa XII) “về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” bằng những việc làm cụ thể, thiết thực trong học tập, lao động, sản xuất ở hiện tại và tương lai.

[1], [2], [3] Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 5, Nxb Chính trị quốc gia sự thật, tr.313; tr.309; tr.309

[4], [5], [6] Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 8, Nxb Chính trị quốc gia sự thật, tr.462; tr.462; tr.462

[7] Bác Hồ thời niên thiếu, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2000, tr.48-49.

[8] Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 8, Nxb Chính trị quốc gia sự thật, tr.462-463

[9] Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 15, Nxb Chính trị quốc gia sự thật, tr.546

[10] Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 13, Nxb Chính trị quốc gia sự thật, tr.107

[11], [12] Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 14, Nxb Chính trị quốc gia sự thật, tr.110; tr.168

Lê Quang Cần