Nâng cao nhận thức của cấp ủy, tổ chức đảng và đảng viên về vị trí, vai trò của chi bộ; ý nghĩa và tầm quan trọng của việc nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ

Tính đến ngày 10/3/2025, toàn Đảng bộ tỉnh có 892 tổ chức cơ sở đảng, (trong đó, có 589 chi bộ cơ sở và 303 đảng bộ cơ sở, trong 303 đảng bộ cơ sở có 11 đảng bộ bộ phận và 2.797 chi bộ trực thuộc) với 90.274 đảng viên. Trong 892 tổ chức cơ sở đảng, có 159 đảng bộ xã, phường, thị trấn; 364 tổ chức đảng trong cơ quan hành chính; 129 tổ chức đảng trong đơn vị sự nghiệp công lập; 42 tổ chức đảng trong lực lượng vũ trang; 30 tổ chức đảng trong doanh nghiệp nhà nước; 11 tổ chức đảng trong công ty cổ phần có vốn nhà nước; 30 tổ chức đảng trong doanh nghiệp có vốn nước ngoài; 84 tổ chức đảng trong doanh nghiệp tư nhân; 17 tổ chức đảng trong đơn vị sự nghiệp ngoài công lập và 26 tổ chức đảng trong các hội nghề nghiệp, hợp tác xã. Tỉnh Đồng Nai có 11 đơn vị hành chính cấp huyện, gồm 09 huyện và 02 thành phố, với 159 xã, phường, thị trấn, 928 ấp, khu phố.

Đ/c Hồ Thanh Sơn, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy dự sinh hoạt đảng thường kỳ với Chi bộ khu phố 5 (Đảng ủy phường Xuân Bình, thành phố Long Khánh)

Thông qua việc quán triệt, thực hiện Kết luận số 18-KL/TW, ngày 22/9/2017 của Ban Bí thư về tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Chỉ thị số 10-CT/TW, ngày 30/3/2007 của Ban Bí thư “Về nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ” trong tình hình mới, nhận thức của các cấp ủy, tổ chức đảng và đội ngũ cán bộ, đảng viên được chuyển biến rõ rệt, thấy rõ vị trí, vai trò hạt nhân của tổ chức đảng và chi bộ; thường xuyên duy trì và thực hiện nghiêm chế độ sinh hoạt định kỳ theo quy định Điều lệ Đảng; xác định việc nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ là một trong những giải pháp góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và đội ngũ cán bộ, đảng viên. Cấp ủy cơ sở và đội ngũ bí thư chi bộ đã nhận thức sâu sắc và thực hiện đầy đủ về chức năng, nhiệm vụ của đảng bộ, chi bộ theo từng loại hình, vai trò trách nhiệm của mỗi cấp ủy viên theo sự phân công; đảng viên tích cực học tập, tự tu dưỡng rèn luyện, thực hiện tốt nhiệm vụ đảng viên và nhiệm vụ do chi bộ giao; nhiều chi bộ quy định cụ thể thời gian sinh hoạt chi bộ hàng tháng, góp phần nâng cao tính đảng và ý thức trách nhiệm của đảng viên.

Để nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy, bí thư đảng ủy, chi bộ và đảng viên về mục đích, ý nghĩa, tầm quan trọng của sinh hoạt chi bộ gắn với tập trung nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, Ban Tổ chức Tỉnh ủy đã ban hành một số văn bản hướng dẫn về nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ trong các loại hình tổ chức đảng (cơ quan, đơn vị sự nghiệp, doanh nghiệp, địa bàn dân cư). Hằng năm, Ban Tổ chức Tỉnh ủy ban hành kế hoạch dự, giám sát sinh hoạt chi bộ, qua đó, đã dự giám sát sinh hoạt đảng thường kỳ đối với 68 chi bộ ở các đảng bộ trực thuộc Tỉnh ủy. Bên cạnh đó, tổ công tác ở các cấp ủy trực thuộc tỉnh đã dự và giám sát sinh hoạt thường kỳ đối với 192 cấp ủy cơ sở, 132 chi bộ cơ sở và 716 chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở.

Qua theo dõi, các thành viên tổ công tác đã góp ý trực tiếp với chi bộ, cấp ủy về xây dựng chương trình, nội dung sinh hoạt của cấp ủy, chi bộ; xây dựng và thực hiện quy chế làm việc của chi bộ; hồ sơ đảng vụ; các nghị quyết, kế hoạch, hướng dẫn về công tác xây dựng Đảng, chương trình, kế hoạch kiểm tra, giám sát của chi bộ. Việc thực hiện Hướng dẫn số 12-HD/BTCTW, ngày 06/7/2018 của Ban Tổ chức Trung ương; Quy định số 25-QĐi/TU, ngày 13/02/2019 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tiêu chí đánh giá chất lượng sinh hoạt chi bộ hằng tháng; việc thực hiện quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên; việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; việc lãnh đạo thực hiện công tác tự phê bình và phê bình; tình hình thực hiện công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho đảng viên, phân công nhiệm vụ đối với đảng viên; việc quản lý đảng viên đang công tác thường xuyên giữ mối liên hệ với tổ chức đảng và nhân dân nơi cư trú; công tác rà soát, sàng lọc đưa những người không còn đủ tư cách ra khỏi Đảng theo Quy định số 04-QĐ/TU, ngày 01/7/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tiêu chí, quy trình, rà soát phát hiện, giáo dục, giúp đỡ, sàng lọc đưa đảng viên không còn đủ tư cách ra khỏi Đảng; và một số văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của từng cấp ủy địa phương, đơn vị. Qua đó, tổ công tác đã trao đổi, đánh giá về những mặt làm được và chưa được của từng chi bộ nhằm rút kinh nghiệm giúp cấp ủy thống nhất nội dung, quy trình, chất lượng sinh hoạt chi bộ để tổ chức thực hiện tốt hơn.

Bên cạnh đó, nhằm tăng cường xây dựng, củng cố, nâng cao chất lượng chi bộ, chất lượng sinh hoạt chi bộ, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, Ban Thường vụ Tỉnh ủy tiếp tục chỉ đạo thực hiện tốt Quy định số 32-QĐ/TU, ngày 07/8/2019 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về việc phân công các đồng chí Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh dự sinh hoạt chi bộ khu dân cư. Qua việc dự sinh hoạt chi bộ, cấp ủy cấp trên nắm bắt sát, đúng, kịp thời tình hình cơ sở; chỉ đạo xử lý hoặc xin ý kiến xử lý kịp thời những phức tạp mới phát sinh, không để phức tạp biến thành điểm nóng; đồng thời, đi dự sinh hoạt với chi bộ cũng là dịp để cán bộ lãnh đạo các cấp gần dân, sát dân, góp phần rèn luyện, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ.

Nhằm xây dựng phương pháp công tác, lề lối làm việc của các cấp uỷ, tổ chức đảng thực sự khoa học, dân chủ, sát với thực tiễn; bảo đảm sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng thông suốt từ tỉnh đến cơ sở theo tinh thần Nghị quyết số 28-NQ/TW, ngày 17/11/2022 của Hội nghị lần thứ 6 Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XIII) về tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng đối với hệ thống chính trị trong giai đoạn mới, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Đề án số 04-ĐA/TU về xây dựng phần mềm Sổ tay đảng viên điện tử Đảng bộ tỉnh Đồng Nai. Thông qua việc triển khai phần mềm Sổ tay đảng viên điện tử góp phần đổi mới mạnh mẽ phương thức tổ chức hoạt động của các cấp ủy, chi bộ và đội ngũ đảng viên; từng bước nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ thông qua môi trường chuyển đổi số, làm tiền đề cho việc tổ chức sinh hoạt chi bộ trực tuyến trong Đảng bộ tỉnh.

Một buổi sinh hoạt chi bộ thường kỳ tại Chi bộ ấp Xóm Hố (Đảng ủy xã Phú Hội, huyện Nhơn Trạch)

Nội dung sinh hoạt chi bộ được đổi mới theo hướng thiết thực, sát với chức năng, nhiệm vụ của từng của cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp; các cấp ủy cơ sở đã xây dựng quy chế làm việc, có biên bản họp cấp ủy, chi bộ và sổ nghị quyết, sổ theo dõi cập nhật danh sách đảng viên, sổ thu chi trích nộp đảng phí, sổ theo dõi lực lượng trung kiên của chi bộ. Đảng viên dự sinh hoạt chi bộ nghiêm túc, có tinh thần trách nhiệm; việc ghi chép biên bản sinh hoạt chi bộ dần đi vào nền nếp. Trong điều hành sinh hoạt chi bộ, đồng chí chủ trì gợi mở một số nội dung trọng tậm liên quan đến việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của chi bộ, đảng viên tham gia thảo luận, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ chính trị tháng trước và đề ra giải pháp thực hiện nhiệm vụ tháng sau; trong đó, tập trung đánh giá việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI, khóa XII) và Kết luận số 21-KL/TW của Hội nghị Trung ương (khóa XIII) về xây dựng, chỉnh đốn Đảng gắn với thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa XII) về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, việc thực hiện những điều đảng viên không được làm; thực hiện trách nhiệm nêu gương của đảng viên theo quy định; về chống chạy chức, chạy quyền và chống chủ nghĩa cá nhân, quan liêu, xa rời quần chúng, kết quả lãnh đạo, chỉ đạo chính quyền, tổ chức chính trị - xã hội, xác định rõ nhiệm vụ của chi bộ tháng tiếp theo và giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo; ý kiến thảo luận của đảng viên trong các kỳ sinh hoạt chi bộ được nâng lên, nhiều đảng viên trẻ đã tích cực, mạnh dạn tham gia đóng góp ý kiến cho chi bộ; qua đó, phát huy tinh thần dân chủ, thể hiện tính lãnh đạo, tính giáo dục và tính chiến đấu trong sinh hoạt chi bộ; năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của chi bộ và đội ngũ đảng viên được tăng cường.

Sau nội dung sinh hoạt chi bộ, có tổ chức đánh giá chất lượng sinh hoạt chi bộ theo Quy định số 25-QĐi/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tiêu chí đánh giá chất lượng sinh hoạt chi bộ hằng tháng; kết quả đánh giá chất lượng sinh hoạt chi bộ được cập nhật vào Sổ tay đảng viên điện tử Đảng bộ tỉnh đã tạo điều kiện thuận lợi cho việc theo dõi, kiểm tra, giám sát của cấp ủy cấp trên. Các cấp ủy, chi bộ đều coi trọng việc đánh giá chất lượng sinh hoạt chi bộ dựa trên các tiêu chí của Quy định số 25-QĐi/TU của Tỉnh ủy, đa số các cấp ủy, chi bộ đã quan tâm và làm tốt việc đánh giá chất lượng sinh hoạt chi bộ và ghi kết quả đánh giá vào biên bản sinh hoạt chi bộ, gắn trách nhiệm của cá nhân với tập thể, người đứng đầu cấp ủy và trách nhiệm của cấp ủy viên cấp trên trực tiếp được phân công dự, theo dõi, hướng dẫn sinh hoạt chi bộ. Kết quả đánh giá, xếp loại chất lượng sinh hoạt chi bộ tháng là cơ sở quan trọng, giúp các cấp ủy, tổ chức đảng xem xét, đánh giá, xếp loại chất lượng hằng năm đối với chi bộ. Ngoài các buổi sinh hoạt chi bộ thường kỳ, mỗi quý các chi bộ tổ chức một buổi sinh hoạt chuyên đề về những vấn đề trọng tâm, về thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở, tự phê bình và phê bình, gắn với thực hiện nhiệm vụ chính trị của Chi bộ. Trong sinh hoạt chi bộ chú trọng công tác tuyên dương đảng viên có thành tích nổi bật trong tháng, gắn với thực hiện tự phê bình và phê bình theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4 (các khóa XI, XII) và Kết luận số 21-KL/TW của Hội nghị Trung ương (khóa XIII).

Qua triển khai, thực hiện Chỉ thị số 10-CT/TW và Kết luận số 18-KL/TW của Ban Bí thư, nhận thức của các cấp ủy và đảng viên về vị trí, vai trò của chi bộ và ý nghĩa, tầm quan trọng của việc nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ được nâng lên. Nhiều cấp ủy, tổ chức đảng đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, ban hành kế hoạch thực hiện, chất lượng sinh hoạt chi bộ đã chuyển biến tích cực, nhất là chi bộ ở địa bàn dân cư, chi bộ trong các loại hình doanh nghiệp. Chế độ sinh hoạt đảng được duy trì nền nếp hơn, đã có những mô hình mới, cách làm hay, khắc phục tính đơn điệu, hình thức trong sinh hoạt chi bộ. Sinh hoạt chuyên đề được quan tâm, nội dung thiết thực. Tinh thần trách nhiệm, phương pháp điều hành, kỹ năng tổ chức sinh hoạt của nhiều bí thư chi bộ có tiến bộ. Nguyên tắc tập trung dân chủ trong sinh hoạt đảng được phát huy, đảng viên tham gia thảo luận, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ chính trị tháng trước và đề ra giải pháp thực hiện nhiệm vụ tháng sau, gắn với đánh giá việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (các khóa XI, XII) và Kết luận số 21-KL/TW của Hội nghị Trung ương (khóa XIII) về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và việc thực hiện những điều đảng viên không được làm. Tỷ lệ bí thư chi bộ, đồng thời là trưởng ấp, khu phố (trưởng ban công tác mặt trận ấp, khu phố) đạt 81,4% so với tổng số ấp, khu phố trên địa bàn tỉnh.

Bên cạnh những kết quả đạt được, thực tế cũng cho thấy, còn một số chi bộ chưa chấp hành nghiêm nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt đảng, chế độ sinh hoạt định kỳ chưa được duy trì thường xuyên, nhất là chi bộ trong các doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài; vai trò lãnh đạo, giáo dục và tính chiến đấu trong sinh hoạt chi bộ chưa được thể hiện rõ; tinh thần tự phê bình và phê bình chưa cao, chưa chủ động phát hiện, đấu tranh với những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của đảng viên. Việc học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, tự phê bình và phê bình theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4 (các khóa XI, XII) và Kết luận số 21-KL/TW của Hội nghị Trung ương (khóa XIII) chưa trở thành nội dung thường xuyên trong sinh hoạt chi bộ. Một số chi bộ chưa làm tốt việc lựa chọn nội dung dẫn đến nội dung sinh hoạt còn đơn điệu, hình thức; việc thông tin thời sự và phổ biến văn bản chỉ đạo của cấp trên còn dàn trải, không xác định rõ trọng tâm; việc tổ chức sinh hoạt chuyên đề có nơi chưa đảm bảo theo quy định; một số đảng viên còn thụ động, ngại phát biểu ý kiến, thiếu tinh thần tự phê bình và phê bình; người chủ trì chưa gợi mở một số vấn đề còn hạn chế của chi bộ để đảng viên tập trung thảo luận.

Để tiếp tục nâng cao nhận thức của cấp ủy, tổ chức đảng và đảng viên về vị trí, vai trò của chi bộ; ý nghĩa và tầm quan trọng của việc nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, xin đề xuất một số giải pháp sau:

Thứ nhất, tiếp tục xây dựng kế hoạch, giải pháp tổ chức thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 10-CT/TW, Kết luận số 18-KL/TW của Ban Bí thư, Hướng dẫn số 12-HD/BTCTW của Ban Tổ chức Trung ương và Kế hoạch số 216-KH/TU của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW, ngày 16/6/2022, Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XIII) về tăng cường củng cố xây dựng tổ chức cơ sở đảng và nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên trong giai đoạn mới; đồng thời, nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của sinh hoạt đảng, từ đó, từng cấp ủy viên, đảng viên thấy rõ nghĩa vụ, trách nhiệm trong sinh hoạt chi bộ để làm tốt công tác chuẩn bị, tổ chức sinh hoạt chi bộ và tham gia ý kiến xây dựng chi bộ.

Thứ hai, thực hiện nghiêm chế độ sinh hoạt chi bộ định kỳ hằng tháng và sinh hoạt chuyên đề hằng quý với những chủ đề phù hợp với chức năng, nhiệm vụ cơ quan, đơn vị, phát huy trí tuệ tập thể để lãnh đạo, giải quyết những khó khăn, phức tạp của đơn vị; thực hiện tốt chế độ sinh hoạt cấp ủy trước khi sinh hoạt chi bộ. Thông tin kịp thời, đầy đủ lịch sinh hoạt chi bộ cho các tổ công tác của cấp ủy cấp trên về dự sinh hoạt chi bộ.

Thứ ba, cấp ủy, chi bộ cần làm tốt công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho đảng viên gắn với việc triển khai học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và công tác tự phê bình và phê bình theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4 (các khóa XI, XII) và Kết luận số 21-KL/TW của Hội nghị Trung ương (khóa XIII), làm cho đảng viên thấy được việc tham gia sinh hoạt đảng và phát biểu ý kiến là quyền lợi và trách nhiệm của người đảng viên, là dịp để thể hiện chính kiến, tham gia góp ý xây dựng nghị quyết, xây dựng Đảng. Qua đó, nắm bắt tình hình tư tưởng của đảng viên để kịp thời biểu dương, khen thưởng, nhân rộng gương điển hình và ngăn chặn những biểu hiện lệch lạc, sai trái, góp phần xây dựng đội ngũ đảng viên có bản lĩnh chính trị vững vàng, có phẩm chất đạo đức tốt, thực hiện nghiêm túc các nguyên tắc của Đảng và hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao.

Thứ tư, quan tâm đào tạo, bồi dưỡng trình độ lý luận chính trị, công tác xây dựng Đảng cho cấp ủy viên, nhất là bí thư chi bộ phải nắm chắc, vững nguyên tắc, kiến thức về xây dựng Đảng, giúp cho việc điều hành trở nên linh hoạt, giải quyết các nội dung đúng nguyên tắc, quy định, hướng dẫn, khơi gợi được nhiều ý kiến cá nhân, thảo luận kỹ và kết luận chính xác; cấp ủy, bí thư chi bộ phải chuẩn bị kỹ nội dung sinh hoạt; phải nêu cao tinh thần trách nhiệm, họp chi ủy để thống nhất nội dung trước khi họp chi bộ.

Thứ năm, chỉ đạo cơ quan tham mưu xây dựng đề cương báo cáo mẫu của chi bộ về kết quả thực hiện nhiệm vụ chính trị tháng trước và phương hướng thực hiện nhiệm vụ tháng sau để chi bộ xây dựng báo cáo đảm bảo bố cục các nội dung theo hướng dẫn của Ban Tổ chức Tỉnh ủy đối với từng loại hình chi bộ.

Thứ sáu, sinh hoạt chi bộ phải bảo đảm tính lãnh đạo, tính giáo dục và tính chiến đấu để chi bộ thật sự là nơi lãnh đạo, quản lý, giáo dục, rèn luyện và bồi dưỡng cán bộ, đảng viên; phải có phương pháp, giải pháp cụ thể khắc phục tình trạng nể nang, né tránh, ngại va chạm trong tự phê bình và phê bình, nhất là ở các cơ quan, đơn vị sự nghiệp và các loại hình doanh nghiệp. Phát huy mạnh mẽ tính dân chủ trong sinh hoạt đảng, tạo không khí cởi mở, sôi nổi trong sinh hoạt cấp ủy, chi bộ; khuyến khích, tạo điều kiện để đảng viên, nhất là đảng viên trẻ tham gia phát biểu xây dựng chi bộ. Mỗi đảng viên phải tự giác đặt mình trong sự quản lý của chi bộ, tham gia sinh hoạt đầy đủ, nghiêm túc. Thực hiện nghiêm túc nguyên tắc tự phê bình và phê bình trong sinh hoạt đảng; đẩy mạnh thực hiện chất vấn trong sinh hoạt đảng, nhất là chất vấn của đảng viên đối với cấp ủy trong các kỳ sinh hoạt chi bộ.

Thứ bảy, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, hướng dẫn của cấp ủy cấp trên trong việc chấp hành chế độ sinh hoạt chi bộ, tình hình thực hiện nhiệm vụ, thực hiện các nguyên tắc sinh hoạt Đảng đối với cấp dưới. Ban thường vụ cấp ủy cấp trên tiếp tục phân công cán bộ dự và giám sát sinh hoạt chi bộ với cơ sở; chủ động dự sinh hoạt đảng với các cấp ủy, chi bộ hoạt động công tác đảng còn hạn chế. Kết quả đánh giá chất lượng sinh hoạt chi bộ là cơ sở để xem xét đánh giá, xếp loại chi bộ hàng năm, đồng thời cũng là căn cứ để xem xét đánh giá, xếp loại đối với các đồng chí cấp ủy viên được phân công phụ trách cơ sở.

Công Minh