Ngày Thơ Việt Nam năm 2025 “Tổ quốc bay lên” - Tôn vinh, lan tỏa giá trị, cảm hứng và sáng tạo của Thơ trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc

“Ngày Thơ Việt Nam” được tổ chức vào ngày “Rằm tháng Giêng” (Âm lịch) hằng năm trên cả nước, đúng dịp kỷ niệm ngày Bác Hồ viết bài thơ “Nguyên Tiêu” vào “Ngày Rằm tháng Giêng năm Mậu Tý (1948)”, đây là một trong những tác phẩm xuất sắc của Người, đỉnh cao của thi ca dân tộc. Vì vậy, Ngày Thơ Việt Nam được đem ra bàn bạc tại cuộc họp Hội đồng Thơ và cuộc họp Ban Chấp hành Hội Nhà văn và đều được nhất trí là Hội Nhà văn Việt Nam sẽ tổ chức Ngày Thơ Việt Nam lần thứ nhất trên toàn quốc vào tết Nguyên tiêu 2003; đồng thời, ra báo Thơ vào dịp đó. Đây là dịp công chúng yêu thơ trên cả nước tôn vinh những thành tựu thơ ca Việt Nam trong quá khứ, giới thiệu thơ ca đương đại trong quá trình đổi mới, xây dựng đất nước. Trải qua nửa thế kỷ kể từ ngày đất nước thống nhất, dân tộc Việt Nam đã tạo được vị thế, cơ đồ, tiềm lực và uy tín trước thế giới. Chính vì vậy, Hội Nhà văn Việt Nam quyết định “Ngày Thơ Việt Nam năm 2025” mang chủ đề “Tổ quốc bay lên” nhằm ca ngợi những thành tựu của đất nước, truyền cảm hứng và sáng tạo cùng với khát vọng lớn lao của dân tộc.

Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam Nguyễn Quang Thiều phát biểu tại họp báo ngày 06/02/2025

Theo Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, trong 22 lần tổ chức trước, Ngày thơ Việt Nam đều diễn ra tại thủ đô Hà Nội. Năm 2025, với mong muốn mở rộng và lan tỏa thơ ca đến công chúng ở khắp mọi miền đất nước, lần đầu tiên, Hội Nhà văn Việt Nam tổ chức “Ngày Thơ Việt Nam” diễn ra ngày 12/02/2025 (tức rằm tháng Giêng năm Ất Tỵ) tại tỉnh Ninh Bình với chủ đề “Tổ quốc bay lên”. Lần thứ 23 năm nay, “Ngày Thơ Việt Nam” diễn ra trong bối cảnh chúng ta vừa long trọng kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (03/02/1930) và hướng tới kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890), 50 năm nước nhà thống nhất (30/4/1975), đồng thời đây, cũng là thời điểm đất nước chuẩn bị bước vào một kỷ nguyên mới, vì vậy Ban Tổ chức chọn chủ đề Ngày Thơ năm nay là “Tổ quốc bay lên”, lấy cảm hứng từ câu thơ “Tổ quốc bay lên bát ngát mùa xuân” trong bài thơ “Dáng đứng Việt Nam” của nhà thơ, liệt sĩ Lê Anh Xuân”.

Ngày Thơ Việt Nam được tổ chức vào đêm Rằm tháng Giêng hằng năm đã trở thành nét đẹp văn hóa (Ảnh tư liệu)

Không gian Ngày Thơ ở tỉnh Ninh Bình do Hội Nhà văn Việt Nam tổ chức sẽ trưng bày poster của 20 nhà thơ Việt Nam tiêu biểu được nhận Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học, nghệ thuật; các bài thơ cổ và hiện đại về vùng đất Ninh Bình. Trong khuôn khổ Ngày Thơ, các hoạt động chính diễn ra gồm Tọa đàm “Trách nhiệm và khát vọng của nhà thơ” và đêm thơ “Tổ quốc bay lên”. Tham gia đêm thơ “Tổ quốc bay lên” có các nhà thơ thuộc thế hệ kháng chiến chống Mỹ cứu nước, thế hệ sau ngày thống nhất đất nước (năm 1975) đến những năm đầu đổi mới (năm 2000) và các nhà thơ trẻ thế hệ từ năm 2001 đến nay. Đặc biệt, Ngày Thơ Việt Nam lần thứ 23 có sự tham gia của nhà thơ cựu chiến binh Mỹ Bruce Weigl với bài thơ “Gửi một người mẹ Việt Nam”.

Ở nhiều tỉnh, thành đã tổ chức “Ngày Thơ Việt Nam” với nhiều hoạt động sôi nổi, tôn vinh, lan tỏa giá trị, cảm hứng và sáng tạo của Thơ ca Việt Nam.

Ngày thơ Việt Nam năm 2025 tại Cao Bằng có chủ đề “Tổ Quốc bay lên đón chào kỷ nguyên mới” được tổ chức ngày 11/02/2025.

Tại tỉnh Cao Bằng, “Ngày Thơ Việt Nam 2025” được tổ chức với chủ đề "Tổ quốc bay lên đón chào kỷ nguyên mới" đã mang đến một không gian văn hóa, văn nghệ Non nước Cao Bằng gần gũi, ấm áp qua 04 phần trình diễn “Nguyên Tiêu nhớ Bác; Hành trình từ Pác Bó; Sắc xuân quê hương và Cao Bằng bay lên”. Các tác phẩm được thể hiện gồm các bài thơ, ca khúc phổ thơ, truyền đi thông điệp Thơ luôn đồng hành cùng sự phát triển của đất nước, con người quê hương Cao Bằng. Được biết, Cao Bằng là địa điểm ngày 28/01/1941, Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc vượt qua mốc 108 (nay là cột mốc 675) biên giới Việt Nam - Trung Quốc về đến Pác Bó, xã Trường Hà (huyện Hà Quảng, tỉnh Cao Bằng) - vùng đất “phên giậu” Đông Bắc của Tổ quốc, là nơi hội tụ đủ cả “thiên thời, địa lợi, nhân hòa” để xây dựng căn cứ địa cách mạng của cả nước. Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp (1945-1954), Cao Bằng là tỉnh nằm trong chiến khu Việt Bắc, “đầu xuân năm 1948, Chủ tịch Hồ Chí Minh chủ trì Hội nghị Trung ương mở rộng, nhằm vạch ra phương hướng và nhiệm vụ cho một giai đoạn mới của Cách mạng Việt Nam, chuẩn bị cho Chiến dịch Biên giới 1950. Thời gian này, những cuộc họp “quân cơ quốc kế” thường được tổ chức ở những nơi kín đáo, nhằm đảm bảo bí mật. Sau một cuộc họp, từ “yên ba thâm xứ”, Bác Hồ cùng đoàn cán bộ đi thuyền trở ra chiến khu Việt Bắc. Lúc ấy đã nửa đêm, trăng rằm sáng vằng vặc trên sông, vào lúc thi hứng Bác đã ngâm bài thơ “Nguyên Tiêu” (Rằm tháng Giêng).

Tiết mục “Dáng đứng Việt Nam” trong chương trình “Đêm Thơ Việt Nam” tại Thành phố Hồ Chí Minh ngày 11/02/2025

Tại Thành phố Hồ Chí Minh, dịp này Hội Nhà văn tổ chức “Ngày Thơ Việt Nam 2025” với chủ đề “Bài ca thống nhất”, đánh dấu nửa thế kỷ non sông liền một dải. Đây cũng là dịp nhìn lại dòng chảy thi ca Thành phố Hồ Chí Minh suốt 50 năm qua và điểm danh thế hệ nhà thơ tiếp nối con đường sáng tạo. Năm 2025, Ngày Thơ Việt Nam diễn ra trong 02 ngày (11-12/02/2025, tức 14-15 tháng Giêng năm Ất Tỵ) tại khuôn viên số 81 - Trần Quốc Thảo (Quận 3) với nhiều hoạt động giao lưu giữa người làm thơ và người yêu thơ. Trong 02 ngày diễn ra “Ngày Thơ Việt Nam 2025” có nhiều hoạt động nổi bật như: Vần điệu thi ca dưới mái trường, trao giải cuộc thi thơ “Nhân nghĩa đất phương Nam”, ra mắt tuyển tập “Tay người đô thị đầy dấu nắng khuya”, Talk show “Sức trẻ thơ phương Nam trong dòng chảy thơ Việt”... Ngoài ra, còn có chương trình trình diễn thơ gồm “Đường tới thành phố”, “Hoa của nước”, “Giọng thơ trẻ ở thành phố trẻ”…; Ký ức “Chúng tôi làm thơ và đánh giặc” gặp gỡ với các nhà thơ từng tham gia chiến đấu bảo vệ Tổ quốc;... Theo Ban Tổ chức “Ngày Thơ Việt Nam 2025”, Hội Nhà văn Thành phố Hồ Chí Minh phối hợp cùng Nhà hát Ca múa nhạc dân tộc Bông Sen sẽ dàn dựng, biến thơ thành những tác phẩm nghệ thuật trình diễn trên sân khấu. Đại diện Ban Tổ chức, nhà thơ Trịnh Bích Ngân, Chủ tịch Hội Nhà văn Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, “Ngày Thơ Việt Nam 2025” là dịp để chúng tôi cố gắng đưa vị thế văn chương trở về đúng vị trí vốn có của nó. Trước nhiều loại hình giải trí bùng nổ trong thời đại 4.0 thì đây là điều cần thiết để “Ngày Thơ Việt Nam 2025” khẳng định trong lòng người yêu thơ”.

Tại tỉnh Đồng Nai, Tết Nguyên tiêu năm nay, trên địa bàn tỉnh diễn ra nhiều hoạt động sôi nổi hưởng ứng chủ đề "Tổ quốc bay lên", Ngày Thơ - Ngày Văn nghệ sĩ Đồng Nai năm 2025. Đây là dịp để những người yêu thơ gặp mặt, giao lưu, truyền cảm hứng sáng tạo, góp phần lan tỏa thơ ca, nghệ thuật đến mọi tầng lớp nhân dân. Nhà văn Hoàng Ngọc Điệp, Phó chủ tịch Hội Văn học - Nghệ thuật Đồng Nai, cho biết Ngày Thơ - Ngày Văn nghệ sĩ Đồng Nai năm nay được hội tổ chức với nhiều hoạt động phong phú, đa dạng. Đặc biệt, trong chương trình kỷ niệm Ngày Thơ Nguyên tiêu, hội giới thiệu nhiều bài thơ hay của các nhà thơ và tác giả trẻ, thể hiện sự tiếp nối của mảnh đất giàu truyền thống văn chương. Các hoạt động không chỉ tôn vinh các nhà thơ, tác phẩm thơ ca, mà còn là cầu nối để văn nghệ sĩ, người yêu thơ trên địa bàn tỉnh xích lại gần nhau hơn.

Ngày 11/02, diễn ra Đêm Thơ Nguyên tiêu Ất Tỵ 2025 tại công viên Biên Hùng (thành phố Biên Hòa)

Thành phố Biên Hòa tổ chức Đêm Thơ Nguyên tiêu Ất Tỵ 2025 vào tối 11/02, tại công viên Biên Hùng. Ngoài các nghi thức thả thơ, ngâm thơ, trao giải cho các tập thơ dự thi và biểu diễn văn nghệ mừng Đảng, mừng Xuân, Đêm Thơ còn diễn ra hoạt động giao lưu giữa Câu lạc bộ (CLB) Người Biên Hòa - Đồng Nai với CLB Thơ Trấn Biên và CLB Thơ Người cao tuổi Long Khánh, hoạt động thưởng thức ẩm thực… Việc tổ chức Đêm Thơ Nguyên tiêu hàng năm nhằm tôn vinh giá trị thơ ca Việt Nam nói chung và Phong trào Sáng tác thơ ca quần chúng trên địa bàn tỉnh. Qua đó, giáo dục truyền thống yêu nước, tôn vinh nền văn hóa của dân tộc đến các tầng lớp nhân dân đang sinh sống và công tác trên địa bàn tỉnh Đồng Nai.

Ngày 11/02, diễn ra Đêm Thơ Nguyên tiêu Ất Tỵ 2025 tại huyện Trảng Bom (Ảnh ST).

Ở nhiều địa phương khác trong tỉnh như: thành phố Long Khánh, các huyện: Long Thành, Trảng Bom, Thống Nhất, Cẩm Mỹ… đồng loạt tổ chức Đêm Thơ Nguyên Tiêu vào tối 11/02/2025. Các địa phương đã và sẽ biểu diễn ngâm thơ, văn nghệ ôn lại quá khứ hào hùng của dân tộc, ca ngợi và tôn vinh những tác phẩm thơ viết về mẹ, về quê hương, đất nước, con người vùng đất Đồng Nai và các địa phương…

Trước đó, Hội VHNT tỉnh đã tổ chức Ngày Thơ - Ngày Văn nghệ sĩ Đồng Nai năm 2025. Đến dự có các đồng chí: Nguyễn Sơn Hùng, TUV, Phó Chủ tịch UBND tỉnh; Nguyễn Thị Hồng Trang, TUV, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy; đại diện lãnh đạo các sở, ban, ngành và hơn 200 văn nghệ sĩ. Tại buổi lễ, Hội Văn học - Nghệ thuật tỉnh đã báo cáo kết quả hoạt động năm 2024, phát động phong trào thi đua 2025. Các đại biểu được thưởng thức nhiều tiết mục ca múa nhạc, ngâm thơ đặc sắc do nghệ sĩ Nhà hát Nghệ thuật Đồng Nai và Thành phố Hồ Chí Minh biểu diễn.

Phát biểu chỉ đạo tại Ngày Thơ - Ngày Văn nghệ sĩ Đồng Nai, đồng chí Nguyễn Sơn Hùng, TUV, Phó Chủ tịch UBND tỉnh biểu dương và đánh giá cao những kết quả hội đã đạt được thời gian qua, tiêu biểu là đón nhận cờ thi đua xuất sắc năm 2024. Đồng thời, đề nghị trong năm 2025, Hội Văn học - Nghệ thuật tỉnh cần tiếp tục tập trung mọi nguồn lực xây dựng nền Văn học - Nghệ thuật Đồng Nai tương xứng với tầm vóc một tỉnh công nghiệp trọng điểm. Các tác phẩm Văn học - Nghệ thuật phải có chất lượng cao, đủ sức hấp dẫn, đáp ứng đúng nhu cầu của người dân, khắc phục tình trạng nhạt nhòa, sáo mòn.

“Ngày Thơ Việt Nam” là ngày hội động viên, khích lệ văn nghệ sĩ hòa mình vào ngọn gió của thời đại sáng tạo nên nhiều tác phẩm xứng tầm với sự phát triển đi lên hùng cường của đất nước trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Trong kỷ nguyên đó, văn hóa được Đảng ta xác định là “nền tảng tinh thần, động lực phát triển xã hội”; “sức mạnh nội sinh” của quốc gia, dân tộc. Trong đó, văn học, nghệ thuật là lĩnh vực “đặc biệt tinh tế” của văn hóa. Trong công cuộc đổi mới, hội nhập và phát triển, những nhà thơ luôn tìm tòi, sáng tạo lao động nghệ thuật để có những tác phẩm mang hơi thở cuộc sống, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, góp phần làm phong phú những giá trị truyền thống của văn hóa Việt Nam góp phần hội nhập sâu rộng với quốc tế, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững, tự tin bước vào kỷ nguyên vươn mình phát triển của dân tộc Việt Nam. Ngày thơ với chủ đề “Tổ quốc bay lên đón chào kỷ nguyên mới”, là dịp để tôn vinh những giá trị tốt đẹp của thơ ca và những đóng góp của các nhà thơ đối với sự phát triển văn hóa dân tộc.

Lê Sơn