Việt Nam tiếp tục hiện thực hóa chủ trương “Xây dựng và phát triển nền đối ngoại, ngoại giao Việt Nam toàn diện, hiện đại, mang đậm bản sắc “Cây tre Việt Nam” của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng” đầu năm 2024

Ngày 21/11/ 2023, tại Hà Nội, Ban Đối ngoại Trung ương, Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Ngoại giao, Nhà Xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật tổ chức Lễ ra mắt cuốn sách: “Xây dựng và phát triển nền đối ngoại, ngoại giao Việt Nam toàn diện, hiện đại, mang đậm bản sắc “Cây tre Việt Nam”” của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Nhân dịp này, đồng chí Lê Hoài Trung, Bí thư Trung ương Đảng - Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương khẳng định: Cuốn sách của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng được xuất bản và ra mắt vào thời điểm hết sức quan trọng, trong bối cảnh toàn Đảng, toàn dân, toàn quân đang ra sức phấn đấu triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng; đất nước ta vừa có nhiều thuận lợi, thời cơ lớn, vừa phải đối mặt với những thách thức, khó khăn mới, gay gắt hơn so với dự báo. 

Ấn phẩm “Xây dựng và phát triển nền đối ngoại, ngoại giao Việt Nam toàn diện, hiện đại, mang đậm bản sắc “Cây tre Việt Nam”” của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng có giá trị vô cùng to lớn, hiện thực hóa đường lối ngoại giao theo tư tưởng Hồ Chí Minh, đây là công trình đầu tiên mang tính hệ thống, tập hợp những phát biểu, bài viết của Tổng Bí thư về lĩnh vực đối ngoại, ngoại giao. Các bài viết được tập hợp trong cuốn sách đã thể hiện một cách cụ thể, sâu sắc và sinh động sự đóng góp to lớn, quan trọng của đồng chí Tổng Bí thư trên nhiều cương vị khác nhau trước đây và với cương vị là lãnh đạo cao nhất của Đảng ta hiện nay. Đồng thời, khẳng định sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát, toàn diện, xuyên suốt của Đảng, đứng đầu là Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đối với công tác đối ngoại trên cả ba trụ cột là đối ngoại Đảng, ngoại giao nhà nước và đối ngoại nhân dân.

Cuốn sách này có ba phần, trong đó phần thứ hai Tổng Bí thư xác định đối ngoại Việt Nam vì độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, thể hiện sự phối hợp chặt chẽ, nhịp nhàng giữa các trụ cột đối ngoại là đối ngoại đảng, ngoại giao nhà nước và đối ngoại nhân dân. Cuốn sách hệ thống hóa Việt Nam đã có quan hệ hợp tác rộng mở cả song phương và đa phương với các đối tác, trong các lĩnh vực, ở tất cả các cấp, các ngành, đưa các quan hệ đối ngoại đi vào chiều sâu, ổn định, hiệu quả, thực chất, gia tăng tin cậy chính trị và đan xen lợi ích; huy động và kết hợp hiệu quả các nguồn lực bên ngoài với nội lực trong nước nhằm chủ động tham gia, tích cực đóng góp, nâng cao vai trò của Việt Nam trong xây dựng, định hình các thể chế đa phương và trật tự chính trị, kinh tế quốc tế” vì lợi ích quốc gia, dân tộc và lợi ích chung của cộng đồng quốc tế trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên Hợp Quốc và luật pháp quốc tế.

Trong Văn kiện Đại hội XIII của Đảng đã đề ra chủ trương xây dựng nền ngoại giao toàn diện, hiện đại với ba trụ cột là đối ngoại Đảng, ngoại giao nhà nước và đối ngoại nhân dân. Trong đó, dưới sự lãnh đạo của Đảng, ngoại giao nhà nước là lực lượng chủ công, với sự phối hợp nhịp nhàng giữa các binh chủng làm đối ngoại là ngoại giao, quốc phòng, an ninh, kinh tế đối ngoại và các lĩnh vực khác. Chính sự kết hợp chặt chẽ những trụ cột và binh chủng này đã, đang và sẽ “nên lũy, nên thành”, tạo nên sức mạnh tổng hợp của mặt trận đối ngoại để bảo vệ, xây dựng và phát triển đất nước. Vì vậy, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã chỉ ra rằng, cây tre Việt Nam, cũng như ngoại giao Việt Nam là sự kết hợp hài hòa giữa gốc vững, thân chắc, cành uyển chuyển[1]. Trong đó, đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ đối ngoại và hội nhập quốc tế trong thời kỳ đổi mới. Đường lối đó đã mở ra cho đất nước vận hội phát triển mới, có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín như ngày nay.

          Trong quan hệ quốc tế, Việt Nam chọn chính nghĩa, lẽ phải, hòa bình và phát triển. Với nhận thức mới như vậy, trong môi trường quốc tế ngày càng “phẳng”, sự tương tác và phụ thuộc lẫn nhau giữa các nước ngày càng sâu sắc, đa chiều..., Việt Nam đẩy mạnh quan hệ đối ngoại, cả song phương và đa phương trong các mối quan hệ kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh. Điều này đã được Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh trong bài phát biểu tại Hội nghị Quân chính toàn quân ngày 20/12/2022: “Kịp thời nhận diện, xử lý đúng đắn, hài hòa, linh hoạt đối tác, đối tượng quốc phòng, không để bị động, bất ngờ; ngăn ngừa nguy cơ xung đột, đối đầu, tránh bị cô lập, phụ thuộc, không “chọn bên”[2]. 

Ngày 16/01/2024, một trong các hoạt động ngoại giao đầu năm 2024 thể hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa các mối quan hệ quốc tế, mang đậm bản sắc “Cây tre Việt Nam” với tinh thần Việt Nam không “chọn bên”, đó là việc Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính có cuộc gặp với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky bên lề trong khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF Davos 2024) tại Thụy Sĩ. Mặc dù cuộc chiến tranh giữa Nga và Ukraine chưa có hồi kết, nhưng hai nhà lãnh đạo nhấn mạnh việc coi trọng quan hệ hữu nghị truyền thống, đối tác và hợp tác toàn diện Việt Nam - Ukraine. Trong đó, hai bên nhất trí phối hợp tháo gỡ vướng mắc, tìm kiếm các biện pháp để khôi phục trao đổi thương mại về những mặt hàng hai bên có thế mạnh. Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định lập trường nhất quán của Việt Nam, là tất cả tranh chấp cần được giải quyết bằng biện pháp hòa bình, phù hợp với nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế và Hiến chương Liên Hợp Quốc, bao gồm tôn trọng độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của các nước, không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực. Việt Nam ủng hộ nỗ lực của cộng đồng quốc tế tạo điều kiện để các bên liên quan đàm phán, thúc đẩy viện trợ, cứu trợ nhân đạo cho người dân. Tổng thống Ukraine Zelensky đánh giá cao lập trường của Việt Nam; cảm ơn Chính phủ và Nhân dân Việt Nam hỗ trợ nhân đạo cho Ukraine. Thủ tướng Phạm Minh Chính cảm ơn Ukraine đã hỗ trợ bảo đảm an toàn và sơ tán công dân Việt Nam tại Ukraine. Thủ tướng mong chính quyền Ukraine tiếp tục hỗ trợ bảo đảm an toàn tính mạng, tài sản cho công dân Việt Nam đang tiếp tục sinh sống, làm việc và hoạt động tại Ukraine.

          Có thể nói, đầu năm 2024, trong khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF Davos 2024) tại Thụy Sĩ, người đứng đầu Chính phủ ta đã có hàng loạt cuộc gặp cấp cao đối với các nguyên thủ quốc gia, tổ chức quốc tế, các tập đoàn kinh tế hàng đầu thế giới nhằm tiếp tục khẳng định “xây dựng và phát triển nền đối ngoại, ngoại giao Việt Nam toàn diện, hiện đại, mang đậm bản sắc “Cây tre Việt Nam” là một trong các ưu tiên của Việt Nam. Việt Nam luôn kiên trì đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, tự lực, tự cường, đa dạng hóa, đa phương hóa quan hệ đối ngoại, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại để bảo đảm lợi ích quốc gia, dân tộc, đưa đất nước phát triển hùng cường, phồn vinh, hạnh phúc.